اصل فراموش‌شده قانون اساسي

قسمت اول

رهبر معظم انقلاب‌ اسلامي در ديدار اخير مسئولان دستگاه قضايي فرمودند: برخي مکرراً مي‌گويند بعضي اصول قانون اساسي معطل‌مانده است، اما گويا آنها، اصل هشتم قانون اساسي را که مربوط به امر‌به‌‌معروف و نهي‌‌از‌منکر است، جزو اصول قانون اساسي نمي‌دانند و به اين امر واجب توجه نمي‌کنند.

اصل 8 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، به فريضه الهي امر‌به‌‌معروف و نهي‌‌از‌منکر مي‌پردازد. در اين اصل آمده است: «در جمهوري اسلامي ايران دعوت به خير، امربه‌معروف و نهي‌ازمنکر وظيفه‌اي است همگاني و متقابل بر عهده مردم نسبت به يکديگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت.

شرايط و حدود و کيفيت آن‌را قانون معين مي‌کند.» شايد بتوان اصل 8 را جزو مظلوم‌ترين اصول بر زمين ‌مانده قانون اساسي دانست؛ چراکه نه ‌تنها اين اصل مورد غفلت جمعي قرار گرفته بلکه فريادرس چنداني هم براي رفع مظلوميت از آن ديده نمي‌شود.

اگرچه برخي شعار احيا و تحقق اصول معطل‌ مانده قانون اساسي را سر مي‌دهند، اما همين مدعيان نيز معمولاً اين اصل را مورد تغافل قرار مي‌دهند. از اين‌رو بايد گفت مظلوميت اين اصل در قانون اساسي به نحوي مضاعف است. اکنون‌که امام خامنه‌اي تحقق و توجه به اين اصل را توصيه کرده‌اند و وظيفه دستگاه قضايي را در اين امر مهم و خطير دانسته‌اند، لازم است حدود و ثغور اين فريضه فراموش ‌شده دقيق‌تر تبيين گردد تا بتوان انتظار داشت جايگاه واقعي خود را در اجتماع بازيابي کند.

بر اين اساس براي امربه‌معروف و نهي‌ازمنکر سه سطح قابل‌تعريف و تبيين است: 1- «امربه‌معروف و نهي‌ازمنکر دولت نسبت به مردم»: دولت اسلامي وظيفه‌اي تربيتي مبتني بر معرف ديني عهده دارد و مکلف به ايجاد زمينه‌هاي رشديافتگي فردي و جمعي شهروندانش است.

به اين منظور بايد شرايط براي زيست مؤمنانه در جامعه فراهم باشد، پليدي‌هايي که ذهن را از ياد خدا غافل مي‌سازد به حاشيه رود و راه و رسم حيات طيبه از طرق گوناگون و دستگاه‌هاي تبليغاتي و منابر رسمي به جامعه توصيه و تعليم گردد.

گاه برخي با طرح اين ادعا که «مردم را نمي‌توان به ‌زور به بهشت برد» مي‌کوشند نقش تربيتي- هدايتگرانه دولت را نفي کنند، حال‌ آنکه همه دولت‌ها، حتي دولت‌هاي ليبرال و سکولار نيز بر اساس چارچوب‌هاي کلان مورد پذيرش خود، کارکردهاي جهت‌دهي اجتماعي براي خود تعريف کرده و از وقوع برخي جرائم ممانعت به عمل مي‌آورند و از سويي بايد دانست اگر بر حذف مظاهر زشتي و پلشتي از جامعه تأکيد مي‌کنيم به دنبال آن هستيم که کساني که تعالي و رشد توأم مادي و معنوي را جست‌وجو مي‌کنند، اين امکان را به ‌دست آورند وگرنه بهشت رفتن ديگران با زور و جبر ممکن نيست و اصولاً از لوازم سعادت، اختيار است.

ادامه دارد …

@Ammar_shahidgomnam

✳️قرارگاه فرهنگی عمار✳️