بخش چهارم: چگونه از فریب دنیا رهایی یابیم؟
در ادامه‌ی مباحث مطرح‌شده، این بخش به‌طور خاص به این سؤال پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان از فریب دنیا و توجه بیش از حد به لذت‌های مادی رهایی یافت و به سوی درجات عالی بهشت و هدف‌های معنوی حرکت کرد. در این بخش، به بررسی چندین راهکار مهم برای نجات از فریب دنیا و ایجاد تحولی درونی می‌پردازیم که می‌تواند زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها را در مسیر خداوند و آخرت قرار دهد.

الف) تقویت ارتباط با خداوند و آخرت
اولین گام برای رهایی از فریب دنیا و غفلت از درجات عالی بهشت، تقویت ارتباط معنوی با خداوند و تأسیس رابطه‌ای نزدیک و مستمر با اوست. این ارتباط معنوی به‌طور مستقیم بر رفتار، افکار و احساسات انسان تأثیر می‌گذارد و می‌تواند فرد را از وسوسه‌های دنیوی دور کند. برای این منظور، چند روش وجود دارد که هر یک می‌تواند در ایجاد رابطه‌ای محکم و عمیق با خداوند مؤثر باشد:

نماز و عبادات: نماز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عبادات در اسلام، تنها یک وسیله برای ارتباط با خداوند نیست، بلکه فرصتی برای تجدید عزم و ایمان به هدف‌های عالی انسانی و الهی است. برگزاری نماز با حضور قلب و توجه به معانی آن، انسان را از دغدغه‌های دنیوی دور کرده و ذهن و روح او را به سمت یاد خدا هدایت می‌کند.
دعا و ذکر: دعا و ذکر به‌عنوان یک وسیله‌ ارتباط مستقیم با خداوند، کمک می‌کند تا انسان همواره در یاد خدا باشد و از فریب‌های دنیوی خود را حفظ کند. ذکر مداوم نام خداوند و تأمل در معانی قرآن کریم به انسان قدرت و آرامش می‌بخشد و ذهن او را از دغدغه‌های دنیوی پاک می‌کند.
تفکر در عالم آخرت: در قرآن کریم و روایات اسلامی، به تفکر در آخرت و جایگاه انسان‌ها پس از مرگ توصیه شده است. تفکر در این‌که انسان در قیامت چگونه مورد محاسبه قرار می‌گیرد و چه سرنوشتی در انتظار اوست، می‌تواند انسان را از اشتباهات دنیوی باز دارد و او را به سمت عمل صالح و تقوا هدایت کند.
ب) توجه به عمل صالح و ایجاد انگیزه برای رسیدن به درجات عالی بهشت
یکی دیگر از راه‌های رهایی از فریب دنیا، توجه به عمل صالح و افزایش انگیزه برای رسیدن به درجات عالی بهشت است. در واقع، هدف اصلی انسان در این دنیا باید انجام اعمالی باشد که موجب رستگاری او در آخرت و رسیدن به درجات عالی بهشت شود. برای این منظور، باید به‌طور مداوم در تلاش برای انجام کارهای نیک و پرهیز از گناهان باشیم.

انجام فرایض دینی و نیکوکاری: توجه به فرایض دینی مانند نماز، روزه، زکات، حج و… و همچنین انجام اعمال نیکو و کمک به دیگران، انسان را به‌سوی درجات عالی بهشت نزدیک می‌کند. علاوه بر این، انجام کارهای خیر مانند صدقه دادن، کمک به یتیمان، نیکوکاری در جامعه و احترام به والدین از جمله مواردی است که در قرآن و حدیث بسیار بر آن تأکید شده است.
پرهیز از گناهان بزرگ و کوچک: یکی از راه‌های رهایی از فریب دنیا، دوری از گناهان است. گناه، به‌ویژه گناهان بزرگ، انسان را از رسیدن به درجات عالی بهشت باز می‌دارد و او را به مسیر سقوط می‌برد. بنابراین، مهم است که فرد با مراقبت و خودکنترلی، از ارتکاب گناهان پرهیز کند و همواره در جهت رشد معنوی خود گام بردارد.
نیت پاک و خالص: یکی از اصول اساسی در انجام اعمال صالح، داشتن نیت خالص برای رضای خداوند است. اگر عمل انسان با نیت خالص انجام شود، موجب تقویت ایمان و بهبود رابطه فرد با خداوند خواهد شد. نیت درست و خالص انسان را در مسیر درستی قرار می‌دهد و موجب می‌شود که حتی در سختی‌ها و مشکلات زندگی، فرد به خداوند متکی باشد.
ج) بهره‌برداری صحیح از دنیا برای آخرت
یکی دیگر از راه‌های رهایی از فریب دنیا، بهره‌برداری صحیح از دنیا و منابع آن به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به آخرت است. دنیا نه‌تنها به‌عنوان یک وسیله‌ برای رسیدن به درجات عالی بهشت در نظر گرفته می‌شود، بلکه در اسلام توصیه شده که انسان از دنیا به‌درستی بهره‌برداری کند و از آن به‌عنوان ابزاری برای انجام کارهای نیک استفاده نماید.

استفاده از مال و ثروت در مسیر خدا: انسان‌ها باید بدانند که مال و ثروت، در حقیقت وسیله‌ای است که می‌توانند از آن برای کمک به دیگران، حمایت از مستضعفان، انجام کارهای خیریه و نیکوکارانه استفاده کنند. علاوه بر این، کسب روزی حلال و تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی خود و دیگران از جمله مواردی است که می‌تواند فرد را به‌سوی درجات عالی بهشت هدایت کند.
استفاده از وقت به‌درستی: یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی انسان، زمان است. بهره‌برداری صحیح از زمان و استفاده آن در جهت عبادت، خدمت به خلق، یادگیری علم و ارتقاء روحانی، می‌تواند فرد را از فریب دنیا دور کرده و او را در مسیر موفقیت‌های دنیوی و اخروی قرار دهد.
حفظ توازن در استفاده از دنیا: در اسلام تأکید شده که باید بین دنیا و آخرت تعادل برقرار کرد. یعنی فرد نباید تمام تمرکز خود را بر دنیا بگذارد و از آخرت غافل شود، بلکه باید از دنیا به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به آخرت استفاده کند. به این ترتیب، زندگی فرد از فریب دنیا مصون می‌ماند و به‌سوی تعالی معنوی هدایت می‌شود.

رهایی از فریب دنیا و حرکت به‌سوی درجات عالی بهشت
رهایی از فریب دنیا و توجه به اهداف عالی انسانی و الهی، امری ممکن است که با تلاش مستمر، تقویت ایمان و ارتباط با خداوند، انجام اعمال صالح و پرهیز از گناهان، و استفاده صحیح از دنیا میسر می‌شود. انسان‌ها باید به یاد داشته باشند که دنیا تنها یک گذرگاه است و هدف اصلی آن‌ها باید رسیدن به درجات عالی بهشت و جلب رضایت خداوند باشد. با توجه به این نکات، انسان می‌تواند از فریب دنیا دوری کرده و به‌سوی حقیقت و سعادت واقعی در آخرت گام بردارد.