راز سواران روز قیامت: جایگاه شگفت‌انگیز امیرالمؤمنین علی(ع) در محشر و پاداش یاران او

یکی از روایات درخشان و پرنور درباره‌ی وقایع قیامت، حدیثی است که از عبدالله بن عباس از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است و در کتاب شریف «امالی شیخ مفید» آمده است. در این روایت، پیامبر خدا از چهار نفری سخن می‌گوید که در قیامت در حالی‌که مردم ایستاده و مضطرب‌اند، این چهار تن سوارند؛ نشانه‌ای از شرافت، آرامش و مقرب‌بودن آنان نزد پروردگار. این چهار شخصیت عبارت‌اند از: پیامبر اسلام (ص)، حضرت صالح (ع)، حضرت فاطمه زهرا (س) و امیرالمؤمنین علی (ع). در این مقاله با بررسی دقیق این روایت از منظر سند، محتوا، دلالت‌ها و پیام‌های معنوی آن، می‌کوشیم پرده از رازی برداریم که در آن، نور ولایت، شفاعت و پیروی آشکار شده و بشارت بزرگی برای پیروان راه حق و ولایت فراهم آمده است.

بخش اول: تحلیل حدیث از منظر سند و محتوا حدیث مورد نظر از طریق عبدالله بن عباس نقل شده است که از صحابه موثق و مورد اعتماد است. شیخ مفید نیز این روایت را در کتاب امالی خود در صفحه 316 آورده که کتابی معتبر نزد علمای شیعه است. محتوای حدیث هم با آموزه‌های قرآنی همچون آیه «یَومَ ندعوا کُلَّ أناسٍ بإمامِهِم» (اسراء: 71) تطبیق دارد؛ چرا که در قیامت، محور حرکت و هدایت، امامان معصوم‌اند. این روایت با دیگر روایات در باب شفاعت، نور اهل‌بیت و جایگاه ویژه علی(ع) نیز هماهنگ است و دلالت بر مقامی دارد که نه فرشته‌ای بدان دست یافته، نه پیامبری.

بخش دوم: معرفی چهار سواره‌ قیامت در این روایت، پیامبر اسلام (ص) بر بُراق سوار است؛ مرکبی آسمانی که در شب معراج نیز وسیله عروج او بود. صالح پیامبر، بر شتری سوار است که قوم ثمود آن را پی کردند؛ نمادی از صبر، پیامبری و معجزه. حضرت فاطمه (س) نیز بر شتر عضبای پیامبر سوار است که یادآور پیوند عمیق ایشان با پدر، و مظلومیت و جایگاه بی‌بدیل او در قیامت است. و امیرالمؤمنین علی (ع) بر شتری از بهشت سوار است که صفات شگفت‌انگیزی دارد: افسار از مروارید، چشم‌ها از یاقوت سرخ، شکم از زبرجد سبز و قبه‌ای از نور که درخششی بی‌نظیر دارد.

بخش سوم: شکوه و نور حضرت علی(ع) در محشر درخشش حضرت علی(ع) در قیامت، نماد رستگاری، ولایت و هدایت است. قبه‌ی مرواریدی بر شتر اوست که درونش از عفو الهی و بیرونش از رحمت خدا سرشار است. این تصویر، تجسمی از حقیقت وجودی علی(ع) است که مظهر رحمت، عفو و عدالت خداوند است. نور تاج او با هفتاد پایه که هر یک همچون ستاره‌ای در آسمان می‌درخشد، نشان از علم، هدایت و وسعت معنوی او دارد. این نمادها، بیانگر جایگاه او به‌عنوان میزان اعمال، راهبر شیعیان و پرچمدار حمد در قیامت است.

بخش چهارم: پرچم حمد و جایگاه علی(ع) در قیامت پرچم حمد که در دست علی(ع) است، نماد فرماندهی و پیشوایی روز قیامت است. هیچ فرشته‌ای یا پیامبری از کنار او نمی‌گذرد مگر آن‌که عظمت او را به دیده احترام می‌نگرد. این بخش از روایت، تجلی آیه “و نُودُوا أَنْ تِلْکُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ” است که به اهل بهشت بشارت داده می‌شود. علی(ع) در قیامت، نه فقط امام امت اسلامی، بلکه چراغ راه تمامی اهل محشر است.

بخش پنجم: جایگاه شیعیان در روز قیامت پس از درخشش علی(ع)، نوبت به یاران او می‌رسد. شیعیان در قیامت با افتخار خود را پیروان علی می‌نامند و ندای آسمانی آنان را در امان می‌داند: «أنتم الآمنون، فادخلوا الجنة». این بخش از روایت، پیام روشنی دارد: ولایت علی نه تنها مایه هدایت در دنیا، بلکه سبب نجات در آخرت است. پیروی از علی(ع)، نجات‌بخش است؛ نه تنها به دلیل محبت، بلکه به‌خاطر پیروی عملی، صبر، جهاد، و ایستادگی در مسیر حق.

 پیام‌های کاربردی: این روایت شریف، درس‌ها و پیام‌های بی‌شماری برای مؤمنان دارد. نخست آن‌که امام علی(ع) محور قیامت و شفاعت است. دوم، ولایت‌پذیری تنها راه نجات است. سوم، شیعیان راستین، در قیامت در امان‌اند و همراه امام خویش وارد بهشت می‌شوند. این آموزه‌ها باید در زندگی روزمره ما جای بگیرند: محبت واقعی علی(ع) به پیروی عملی از سیره‌اش، عدالت‌خواهی، دفاع از مظلوم، و پایداری در مسیر حق تعبیر می‌شود. اکنون وظیفه ماست که در دوران غیبت، با پایبندی به ولایت و آمادگی برای ظهور، خود را در شمار آن علویانی قرار دهیم که روزی، همراه علی(ع) سوار بر نور، وارد بهشت می‌شوند.

اللَّهُمَ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج