پاسخهای اشکالات خانم صدیقه وسمقی
شیخ علی رئیسی, [31.03.18 17:30]
پاسخهای اشکالات خانم صدیقه وسمقی (#بخش_اول)
تلخیص اشکالات مطرح شده در مصاحبه ایشان را در کانال بانک علم (t.me/bankelm/957) ببینید.
۱. وضع مجازات قانونی برای بیحجابی، پشتوانهی دینی ندارد. در هیچ یک از منابع، اعم از قرآن، روایات و تاریخ، هیچ مجازاتی برای نپوشاندن بدن یا موی سر وجود ندارد.
#پاسخ:
?الف) قاعده عمومی تعزیر برای تمام جرائمی که دارای حد (یعنی مجازات وضع شده توسط خداوند در قرآن و سنت معصومین علیهم السلام) نیستند، جاری است. لذا از لحاظ عمومات قرآن و روایات نیز، مقتضی جهت وضع مجازات تعزیری برای زنی که بدن یا موی سرش را نپوشانده، موجود است.
?ب) حتی اگر قاعده عمومی تعزیر، از قرآن و روایات استفاده نمیشد، باز هم فرمایش ایشان مبنی بر پشتوانه دینی نداشتنِ مجازات فردی که موی سرش را نپوشانده، صحیح نیست؛ زیرا منابع دین منحصر در قرآن و روایات نیست و اگر سیره عقلاء و ادله عقلی که مورد تقریر معصوم(ع) باشد برای قانون حجاب آورده شود (مانند لزوم جلوگیری از نابهنجاریهای اجتماعی، ضعف بنیان خانواده و غیره) میتواند پشتوانهی دینی آن قانون قرار بگیرد.
?ج) تاریخ را نیز که جزء منابع دین شمردهاند، جزء منابع دین نیست. مگر اینکه منظورشان سنت معصومین (ع) باشد که در تاریخ نقل شده است.
۲. قانون حجاب عملا شکست خورده و شکسته شده.
? این اشکال در یک فرض اصلا خارج از بحث است و در فرض دوم نیز پاسخ دارد.
فرض اول اینکه ایشان، شکسته شدن قانون را نشانه اشتباه بودن آن و یا نشانه پشتوانهی دینی نداشتن آن بدانند. در این صورت باید گفت که شکسته شدن یک قانون توسط افراد لزوماً دال بر اشتباه بودن آن قانون نیست بلکه میتواند ناشی از عدم تمهید و ایجاد زمینههای لازم در مرحله اجرای قانون باشد. لذا چون موضوع بحث، حجیت دینی قانون حجاب است، اشکال ایشان از بحث خارج است.
اما اگر منظورشان از این اشکال این باشد که «بر فرض وجود مقتضی در منابع اسلامی برای وضع مجازات علیه زنان بیحجاب، این مقتضی وقتی مفید است که مانعی به وجود نیامده باشد، اما قانون حجاب به شکل فعلی آن دارای مانع بود و اثرگذار نیست» پاسخ این است که اگرچه این قانون تأثیری که برایش وضع شده بود و از آن انتظار میرفت (یعنی رعایت حداقل شرعی حجاب در جامعه ایران) را نداشته اما بی تاثیر نیست بوده است زیرا افرادی که اکنون این قانون را تا حدود زیادی نادیده میگیرند، کاملاً آمادگی این را دارند که در صورت نبود این قانون، با پوششی به مراتب بدتر و محرکتر از وضع موجود، در جامعه ظاهر شوند.
۳. این قانون فرقی با قانونهای شرعی دیگری که اجرای آنها توسط جمهوری اسلامی، بخاطر جلوگیری از وهن دین، متوقف شده (مانند سنگسار) ندارد.
? این اشکال نیز دو صورت دارد که در یک صورت صرفاً یک ادعا است و در صورت دوم اشکال واردی است اما نه به بحث حجاب، بلکه به بحث محرماتی که مجازات برای ترک آنها وضع نشده است.
? صورت اول) منظورشان این باشد که وضعیتی که باعث شده قانون سنگسار در عمل اجرا نشود یا بسیار کم اجرا شود، در مورد قانون حجاب نیز وجود دارد. در این صورت این گفته صرفاً یک ادعا است که از منظر جامعهشناختی، علوم سیاسی و… نیاز به بررسی و اثبات داشته و صرف گفتهی ایشان، مقبول نیست.
? صورت دوم) منظور ایشان یک اشکال نقضی باشد. یعنی بگویند حال که برای ترک واجبات مهمتری از جمله:
- امر به معروف و نهی از منکر: که مهمترین واجبات و مایه اقامه دین است؛
- خمس: که حلال بودن اموال (که پایه دینداری این و در نسل و تربیت و … تاثیر اساسی دارد) به آن وابسته است؛
- زکات که در زمان رسول خدا (ص) در حکم ارتداد و اعلام جنگ با رسول خدا(ص) تلقی میشده و مجازات شدیدی داشته،
مجازات وضع نشده، برای حجاب نیز وضع نشود.
در این صورت باید گفت که وجود نقیصه در قوانین درباره واجبات اهم یا مساوی با حجاب، توجیهی برای حذف قانون حجاب نیست، بلکه دال بر ضعف نظام تقنینی بوده و دلیلی است برای وضع قانون و الزام حکومتی برای آن واجبات.
??کانال بانک علم??
مرجع آثار علمی-فرهنگیِ مکتوبوصوتی + دقیقترین بحثهای چالشی مرتبط با حوزه دین و روحانیت: t.me/joinchat/AAAAAEUi92hMaIizjcf0bA
سروش? sapp.ir/Bankelm2
شیخ علی رئیسی, [31.03.18 17:30]
پاسخهای اشکالات خانم صدیقه وسمقی (#بخش_دوم)
تلخیص اشکالات مطرح شده در مصاحبه ایشان را در کانال بانک علم (t.me/bankelm/957) ببینید.
۴. مجازات زن، به خاطر لباس و طرز پوشاندن بدن، با سنت و اخلاق پیامبر و نحوهی تعامل آن حضرت با مردم، سازگار نیست.
? پاسخ این اشکال در مرتبهی بعد از پاسخ اشکال شماره یک و مبتنی بر آن میباشد. منظور مستشکل این است که از آنجا که در سنت پیامبر(ص) تعارضی بین اخلاق و شرع نیست، و بر فرض اینکه از لحاظ اخلاقی مجازات زنان بیحجاب مذموم است، لذا از لحاظ شرعی نیز بعید است مجازاتی برای آنها وضع شده باشد.
? پاسخ ما، اشکالی بر هر دو مقدمه ایشان است. هم قبح اخلاقی مجازات زنان بیحجاب مورد تردید است و ایشان به عنوان مدعی نیاز به اثبات آن دارد و هم بر فرض وجود این قبح اخلاقی به علت همان مبنای عدم وجود اختلاف بین اخلاق و فقه اسلامی، باید بپذیرند که بر فرض اینکه مقتضی دینی برای مجازات زنان بیحجاب موجود باشد و مانعی نیز بر سر راه تحقق آن نباشد، از لحاظ اخلاقی نیز مشکلی ندارد (هرچند که ظاهرا با دریافت اخلاقی سازگار نباشد) لذا هر نتیجهای که در اشکال اول بگیریم، اینجا هم باید به همان نتیجه ارجاع شود. لذا اگر اشکال شرعی را با وجود مقتضی شرعی (به حکم عقل و عمومات آیات و روایات) برای مجازات فرد بیحجاب حل کنیم، بعلت نبود اختلاف بین فقه و اخلاق، مشکل اخلاقی نیز نخواهیم داشت.
۵. دلیل شرعی برای الزام شهروندان غیرمسلمان به حجاب نیست اما امروزه به خاطر این قانون، نه تنها شهروندان غیرمسلمان، بلکه توریستها و هیأتهای سیاسی نیز ملزم به رعایت پوشش شدهاند.
? بخش اول یعنی نبود دلیل شرعی برای الزام مسلمانان به حجاب، عبارتٌ اُخریٰ و تکرار اشکال اول (یعنی فقدان دلیل شرعی برای مجازات افراد بی حجاب) است و پاسخ نیز همان، الکلام الکلام.
بخش دوم، اشکال جدیدی است. «نبود دلیل شرعی برای الزام افراد غیر مسلمان به حجاب»
این اشکال به حکم اولیه وارد است اما پاسخ آن، بحث هویت و تبدیل حجاب به نماد و هویت جامعه اسلامی است. یعنی اگر به حکم اولیه بود، ما دلیل برای الزام آنان به حجاب نداشتیم، اما اکنون که حجاب به نماد جامعه مسلمانان و نماد هویت اسلامی تبدیل شده، در محدوده قلمرو حکومت اسلامی، همه باید آن را رعایت کنند.
??کانال بانک علم??
مرجع آثار علمی-فرهنگیِ مکتوبوصوتی + دقیقترین بحثهای چالشی مرتبط با حوزه دین و روحانیت: t.me/joinchat/AAAAAEUi92hMaIizjcf0bA
سروش? sapp.ir/Bankelm2