سیره امام حسین (ع)

کتاب فرهنگ عاشورا

سیره امام حسین (ع)(658)

سیره اخلاقی و رفتاری سیدالشهداء (ع) نشان دهنده روح بلند او و تربیت در دامان پیامبر و علی (ع) و تجسم قرآن کریم در عمل و اخلاق اوست . مهمان نواز و بخشنده بود ، به خویشاوندان رسیدگی می کرد ، سائلان را محروم نمی گذاشت ، به فقیران می رسید ، برهنگان را پوشانده و گرسنگان را سیر می کرد ، بدهی بدهکاراءن را می داد ، بر یتیمان شفقت و مهربانی داشت ، ضعیفان را کمک و یاری می کرد ، صدقاتش فراوان بود و مالی که به دستش می رسید میان تهیدستان تقسیم می کرد . بسیار عبادت خدا می کرد و روزه می گرفت ، بیست و پنج بار پیاده به سفر حج رفت ، شجاعتش زبانزد همگان بود ، در میدان نبرد استوار و بی باک بود ، اراده ای نیرومند و روحیه ای والا داشت ، هرگز ذلت و حقارت را نمی پذیرفت ، مرگ را بر زندگی ذلیلانه ترجیح می داد ، غیرتمند بود ، صراحت لهجه و صلابت در بیان حق داشت ، حلم و بردباری و تحملش بسیار بود ، کریم و بزرگوار بود و با

صفحه 236

کمترین بهانه ای غلامان و کنیزان خویش را آزاد می کرد ، شبها انبان غذا به درخانه محرومان می برد ، متواضعانه با فقیران و مساکین همنشین و هم غذا می شد . امر به معروف و نهی از منکر را دوست داشت و از خلافها و جنایتهای ظالمان بشدت انتقاد می کرد ، جوانمرد و با فتوت و اهل گذشت بود ، کینه بدی کننده را به دل نمی گرفت ، اهل عفو بود ، بزرگی روح و کرم او همه را شیفته رفتارش می ساخت ، خانه اش پناهگاه و مرکز امید درماندگان بود ، اهل شب زنده داری بود ، در شب و روز هزار رکعت نماز می خواند ، در ماه رمضان ختم قرآن می کرد ، پولها و بخششهایی را که معاویه می فرستاد می گرفت و میان فقرا تقسیم می کرد ، سالی یک بار نصف همه دارایی خود را در راه خدا به نیازمندان صدقه می داد ، ثروت را ذخیره نمی کرد ، محاسن خویش را خضاب می کرد .

خصلتهای برجسته و سیره متعالی آن حضرت ، در صحنه های مختلف نهضت عاشورا نیز جلوه داشت . به عنوان نمونه : قاطعانه بیعت با یزید را رد کرد و از مدینه خارج شد ، در سخت ترین شرایط محاصره و سختی و تشنگی در کربلا هم پیشنهاد تسلیم شدن و بیعت را نپذیرفت ، عزتمندانه به استقبال شهادت رفت ، جوانمردانه به حر و سپاه تشنه او در طول راه آب داد و بالا خره توبه حر را روز عاشورا پذیرفت ، بیعت خود را از یاران برداشت تا هر که می خواهد برگردد ، غلام و خادم خویش را هم آزاد گذاشت و از او خواست که اگر می خواهد برود ، به یتیمان مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان مهربانی کرد ، شب عاشورا را برای مناجات و تلاوت قرآن و عبادت مهلت خواست ، تا آخرین لحظات حتی در قتلگاه هم حالت تسلیم و رضا داشت ، بر سختیها و شداید کربلا و شهادت اصحاب صبوری کرد ، روز عاشورا با آن همه داغ و مصیبت و تشنگی و تنهایی چون شیر جنگید و از انبوه دشمن نهراسید ، قیام خویش را با انگیزه امر به معروف و نهی از منکر دانست ، بارها در طول سفر کربلا بی اعتباری دنیا را گوشزد کرد و زهد خویش را نشان داد ، هتاکیهای دشمنان را روز عاشورا حلیمانه تحمل کرد ، اثر انبانهایی که به خانه محرومان برده بود ، پس از شهادتش بر پشت و دوش آن حضرت دیده شد .

658 - این ویژگیهای رفتاری در منابع زیر آمده است : مناقب ، ابن شهر آشوب ، ج 4 ، ص 65 ، حیاة الامام الحسین ، ج 1 ، ص 112 ، المحجة البیضأ ، ج 4 ، ص 222 ، سیرة الائمة الاثنی عشر ، ج 2 ، ص 29 ، کشف الغمه ، ج 2 ، ص 226 ، بحارالانوار ، ج 44 ، ص 189 و عوالم ( ج 13 ، الامام الحسین ) ص 59 .