حضور دین در نوروز
 
 مجله دیدار آشنا فروردین و اردیبهشت 1378، شماره 10

نوروز این عید باستانی، کهن

و ملی که مقارن با تجدید

حیات طبیعت پس از

خواب عمیق

زمستانی است،

برای ایرانیان

عیدی بس بزرگ

و ملی است.به

غیر از اتصال

وپیوندنوروزبا

طبیعت که

جلوه ای از زنده

شدن مجددطبیعت

است، این عید فرخنده

دارای آداب خاص خود

است.تطهیر ونظافت وپاکیزگی

و آلایش فردی و اجتماعی و محیط

و نیز منازل در قالب «خانه تکانی » پایان سال، هفت سین، دادن هدایا و عیدی به یکدیگر، دید و بازدیدها… از جمله آدابی است که در دوران باستان نیز وجود داشته است. اما برخی از آداب اجتماعی که هم اینک در نوروز وجود دارد، دست کم به صورت فعلی در گذشته معمول نبوده و تغییراتی به خود گرفته است. از جمله تغییر و تحولات فوق در آداب و سنن نوروز، برخی آداب اجتماعی نوروز است که تحت تاثیر فرهنگ دینی و اسلامی قرار گرفته و این عید باستانی را به عید دینی و ملی تبدیل کرده است که ذیلا به برخی موارد اشاره می گردد. این تاثیر فرهنگ دینی بر عید باستانی به گونه ای است که اینک به خوبی می توان حضور دین و ارزش های دینی را در نوروز مشاهده نمود:

1- حضور قرآن به صورت ثابت و گسترده در آداب اجتماعی نوروز به گونه ای که قرآن این کتاب آسمانی مسلمانان، امروز جزو یکی از ارکان سفره هفت سین است. و نیز قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال توسط یکایک اعضای خانواده و نیز قرار دادن پول در لای قرآن و دادن هدیه از سوی بزرگ ترها به اعضای کوچک تر خانواده از جمله آداب دینی نوروز است.

2- قرائت دعای تحویل سال «یا مقلب القلوب و الابصار و…» که معمولا جنبه

عمومی وهمگانی داردازدیگرآداب دینی نوروز است.

3- رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهای سال نو و نیز حتی برگزاری مراسم تحویل سال در میان قبور شهدا از دیگر آداب دینی نوروز است.

4- تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد ائمه علیهم السلام و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آنجا را نیز می توان از جمله آداب دینی نوروز بر شمرد.

5- حضور پرشور در مساجد و تکایا و زیارت گاه ها و انجام نمایش های اسلامی به صورت جمعی در هنگام تحویل سال - که در برخی شهرها مرسوم است - را می توان از آداب دینی نوروز برشمرد.

6- قرار دادن تشت یا ظرف بزرگ پر از آب زلال آمیخته به زعفران و گاهی شکر و خواندن سوره مبارکه یاسین توسط چهل تن از حاضران و فوت کردن آب و سپس تقسیم آب میان حضار به عنوان هدیه ای شفابخش از دیگر آداب دینی نوروز است.

7- رفتن به دیدار سادات و علمای محل و عرض تبریک به آنان و گاهی گرفتن عیدی از آنان را نیز می توان از آداب دینی نوروز برشمرد.

8- دادن لباس نو به مستمندان، توزیع غذا و… به فقرا و برگزاری جشن نیکوکاری در هنگامه سال نو از دیگر آداب دینی نوروز باستانی است.

9- صله رحم و دید و بازدیدهای فامیلی و زدودن کدورت ها در روزهای سال نو نیز از دیگر آداب دینی است.

10- تقدم قائل شدن در دید و بازدیدها میان همسایگان و بزرگان فامیل و احترام خاص به آنان نیز از جمله آداب دینی نوروز است.

11- برگزاری مراسم ازدواج، ولیمه و… جشن هایی ازاین دست دیگر آداب دینی نوروز است.

12- دیدار جمعی با مصیبت دیدگان در سال گذشته وتغییرلباس های سیاه در ایام نوروز از این قبیل خانواده ها نیز از جمله سنن حسنه دینی نوروز است.