نماز ليلة الرغائب شيعی

در سالیان اخیر با توجه به تبلیغ رسانه ای فراوان در مورد ليلة الرغائب، توجه زیادی به این نماز شده بود اما با توجه به اینکه اين روايت از “انس بن مالك” نقل شده بود، مخالفان زیادی نیز داشت؛ اما امسال دو مدرك جديد برای اين نماز پيدا كردم كه مكمل يكديگر هستند و معرّف سندی شيعی برای اين نماز (با اندكی اختلاف از متن نقل شده از انس) هستند؛ اولين متن عبارت مرحوم شيخ حر عاملی در هداية الأمة است كه می‌فرمايد «قال عليه السلام» كه با توجه به دو روايت قبل‌تر مقصود امام صادق عليه السلام است، و سپس نماز ليلة الرغائب را برای “بعد از نماز عشاء تا نيمه شب” بيان می كند. (هداية الأمة إلی أحكام الأئمة، ج3، ص 313)

و ديگری عبارت علامه حلی در منهاج الصلاح است كه روايت را از عمرو بن شمر از جابر يزيد جعفی (بالطبع از یكی از امامين صادقين عليهما السلام) نقل می‌كند؛ كه ايشان نيز اين نماز را برای بعد از نماز عشاء معرفی كرده است. (منهاج الصلاح في اختصار المصباح، ص 457)؛ بنابراین به نظر می‌رسد اگر کسی بخواهد با مبانی شيعی و تسامح در ادله سنن، اين نماز را انجام دهد، بهتر است بعد از نماز عشاء تا نيمه شب باشد.

━━━━━━━⊰◇⊱━━━━━━━━
🔢❓

۷ حقیقت مهم درباره ماه رجب و نماز لیلةالرغائب شیعی | آیا این نماز سند معتبر شیعی دارد؟

🌙 چرا ماه رجب یکی از خاص‌ترین ماه‌های قمری است؟
ماه رجب در میان ماه‌های قمری جایگاهی ممتاز دارد؛ ماهی که در روایات از آن به‌عنوان «شهرالله الأصم» یاد شده است. ماهی سرشار از رحمت، مغفرت و آمادگی روحی برای ورود به شعبان و رمضان. در فرهنگ شیعه، رجب ماه توجه به عبادات مستحبی، استغفار، دعا و نمازهای ویژه است. یکی از اعمالی که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده، نماز لیلةالرغائب است؛ نمازی که همواره محل بحث و گفت‌وگو میان موافقان و مخالفان بوده است.

اما سؤال اساسی اینجاست 👇
آیا نماز لیلةالرغائب فقط یک عمل مشهور غیرمعتبر است یا می‌توان برای آن سند شیعی معتبر یافت؟

❓ لیلةالرغائب چیست و چرا این‌قدر مشهور شده است؟
لیلةالرغائب به نخستین شب جمعه ماه رجب گفته می‌شود. در منابع مختلف، اعمالی برای این شب ذکر شده که مهم‌ترین آن، نماز مخصوص لیلةالرغائب است. در سالیان اخیر، به‌واسطه تبلیغات گسترده رسانه‌ای، فضای مجازی و منابر عمومی، این نماز بیش از گذشته در میان مردم رواج یافته است.

 همین شهرت، باعث شد پرسش‌های جدی درباره اعتبار سندی این نماز مطرح شود؛ چراکه روایت مشهور آن، از انس بن مالک نقل شده است؛ شخصیتی که نزد بسیاری از علمای شیعه، روایتش در امور عبادی محل تأمل است.

❓ چرا برخی علما با نماز لیلةالرغائب مخالفت کرده‌اند؟
مخالفان نماز لیلةالرغائب عمدتاً به یک نکته مهم استناد می‌کنند:
📌 منبع اصلی این نماز در نقل مشهور، غیرشیعی است.

روایتی که در بسیاری از کتاب‌ها و سایت‌ها نقل شده، از انس بن مالک است؛ و همین موضوع باعث شده برخی علما این نماز را فاقد پشتوانه معتبر شیعی بدانند. ازاین‌رو، در گذشته بسیاری از فقها با احتیاط یا حتی مخالفت به این عمل نگریسته‌اند.

اما آیا این تمام ماجراست؟ 🔍

🔎 آیا برای نماز لیلةالرغائب سند شیعی وجود دارد؟
در بررسی‌های جدیدتر، دو مدرک مهم و مکمل شناسایی شده که می‌تواند نگاه ما را نسبت به نماز لیلةالرغائب تغییر دهد؛ مدارکی که این نماز را به منابع شیعی نزدیک می‌کند، هرچند با اندکی تفاوت در متن و زمان انجام.

این دو منبع، از بزرگان برجسته فقه و حدیث شیعه نقل شده‌اند و اهمیت ویژه‌ای دارند.

📘 مدرک اول: شیخ حر عاملی چه می‌گوید؟
نخستین سند، عبارت ارزشمند مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب معتبر
📖 هداية الأمة إلی أحكام الأئمة است.

ایشان در جلد سوم، صفحه ۳۱۳، با تعبیر «قال علیه السلام» این نماز را نقل می‌کند. با توجه به سیاق روایات پیشین در همان باب، مقصود از «علیه السلام» به‌روشنی امام صادق علیه السلام است.

🔹 نکته بسیار مهم در این روایت آن است که:

زمان نماز لیلةالرغائب را بعد از نماز عشاء تا نیمه‌شب معرفی می‌کند.
این زمان‌بندی با آنچه در نقل مشهور اهل‌سنت آمده، تفاوت دارد.
این نکته نشان می‌دهد که حداقل در نگاه شیعی، اصل نماز با کیفیتی خاص مورد توجه بوده است.

📗 مدرک دوم: علامه حلی چه سندی ارائه می‌دهد؟
دومین مدرک مهم، سخن علامه حلی در کتاب
📖 منهاج الصلاح فی اختصار المصباح، صفحه ۴۵۷ است.

علامه حلی این نماز را با سندی شیعی‌تر نقل می‌کند:

روایت از عمرو بن شمر
از جابر بن یزید جعفی
و در نهایت از یکی از دو امام صادق علیهماالسلام
🔸 این روایت نیز به‌روشنی بیان می‌کند که:

زمان انجام نماز لیلةالرغائب، بعد از نماز عشاء است.
هم‌راستایی این دو منبع در زمان انجام نماز، ارزش سندی آن را دوچندان می‌کند.

❓ آیا با مبانی فقه شیعه می‌توان این نماز را انجام داد؟
با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد اگر کسی بخواهد:

بر اساس مبانی شیعی
و با قاعده معروف تسامح در ادله سنن
این نماز را انجام دهد، منع شرعی روشنی وجود ندارد.
🔹 البته به شرط آنکه:

نیت، رجاءً باشد (به امید ثواب)
زمان انجام آن، بعد از نماز عشاء تا نیمه‌شب در نظر گرفته شود
و آن را به‌عنوان واجب یا سنت قطعی معرفی نکند.

✅ آیا نماز لیلةالرغائب شیعی است؟
📌 نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد:

نقل مشهور نماز لیلةالرغائب، اشکال سندی دارد.
اما دو منبع معتبر شیعی (شیخ حر عاملی و علامه حلی) این نماز را با کیفیتی متفاوت نقل کرده‌اند.
انجام این نماز با نیت رجاء و طبق زمان ذکرشده، با مبانی فقه شیعه سازگار است.
ماه رجب، بهترین فرصت برای اعمال مستحبی و تقرب به خداوند است.
🌱 اگر نیت ما بندگی، اخلاص و بهره‌بردن از فرصت‌های معنوی ماه رجب باشد، چنین اعمالی می‌تواند پلی برای نزدیکی بیشتر به پروردگار باشد.