شبهات قرآنی (50)
▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀ـ
◄ چرا خدا مردم را آزمایش می کند ؟
?خدا میگه به همه چیز علم داره “وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ” و یا “أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ”
پس این خدا نیازی به آزمایش بنده هاش نباید داشته باشه. اما میبینیم که در همین قران میگه بنده هام رو آزمایش میکنم
سورة البقرة آيه 155 :
وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
مکارم: قطعاً همه شما را با چيزي از ترس، گرسنگي، و کاهش در مالها و جانها و ميوه‌ها، آزمايش مي‌کنيم؛ و بشارت ده به استقامت‌کنندگان
پس مشخص شد این خدا عالم مطلق نیست والا نیازی به امتحان نداشت

?پاسخ
پاسخ را از ایت الله مکارم شیرازی بشنوید:
پاسخ این سؤال مهم را در اینجا باید جستجو کرد که مفهوم آزمایش و امتحان در مورد خداوند با آزمایشهای ما بسیار متفاوت است .
آزمایش های ما همانست که در بالا گفته شد یعنی برای شناخت بیشتر و رفع ابهام و جهل است ، اما آزمایش الهی در واقع همان «پرورش و تربیت» است .
توضیح اینکه در قرآن متجاوز از بیست مورد امتحان به خدا نسبت داده شده است ، این یک قانون کلی و سنت دائمی پروردگار است که برای شکوفا کردن استعدادهای نهفته (و از قوه به فعل رساندن آنها) و در نتیجه پرورش دادن بندگان آنان را می آزماید ، یعنی همانگونه که فولاد را برای استحکام بیشتر در کوره می گذارند تا به اصطلاح آبدیده شود ، آدمی را نیز در کوره حوادث سخت پرورش می دهد تا مقاوم گردد .

?در واقع امتحان خدا به کار باغبانی پرتجربه شبیه است که دانه های مستعد را در سرزمینهای آماده می پاشد ، این دانه ها با استفاده از مواهب طبیعی شروع به نمو و رشد می کنند ، تدریجاً با مشکلات می جنگند و با حوادث پیکار می نمایند در برابر طوفانهای سخت و سرمای کشنده و گرمای سوزان ایستادگی به خرج می دهند تا شاخه گلی زیبا یا درختی تنومند و پرثمر بار آید که بتواند به زندگی و حیات خود در برابر حوادث سخت ادامه دهد .
سربازان را برای اینکه از نظر جنگی نیرومند و قوی شوند به مانورها و جنگهای مصنوعی می برند و در برابر انواع مشکلات تشنگی ، گرسنگی گرما و سرما ، حوادث دشوار ، موانع سخت ، قرار می دهند تا ورزیده و آبدیده شوند .
و این است رمز آزمایشهای الهی .
قرآن مجید به این حقیقت در جای دیگر تصریح کرده می گوید ولیبتلی الله ما فی صدورکم و لیمحص ما فی قلوبکم والله علیم بذات الصدور: «او آنچه را شما در سینه دارید می آزماید تا دلهای شما کاملا خالص گردد و او به همه اسرار درون شما آگاه است» (آل عمران ـ 154) .
امیرمؤمنان علی(علیه السلام) تعریف بسیار پرمعنی در زمینه فلسفه امتحانات الهی دارد می فرماید: وان کان سبحانه اعلم بهن من انفسهم ولکن لتظهر الافعال التی بها یستحق الثواب والعقاب: «گرچه خداوند به روحیات بندگانش از خودشان آگاهتر است ولی آنها را امتحان می کند تا کارهای خوب و بد که معیار پاداش و کیفر است از آنها ظاهر گردد»(1) .
?یعنی صفات درونی انسان به تنهائی نمی تواند معیاری برای ثواب و عقاب گردد مگر آن زمانی که در لابلای اعمال انسان خود نمائی کند ، خداوند بندگان را می آزماید تا آنچه در درون دارند در عمل آشکار کنند ، استعدادها را از قوه به فعل برسانند و مستحق پاداش و کیفر او گردند .
اگر آزمایش الهی نبود این استعدادها شکوفا نمی شد و درخت وجود انسان میوه های اعمال بر شاخسارش نمایان نمی گشت و این است فلسفه آزمایش الهی در منطق اسلام . (2)
?1 ـ نهج البلاغه کلمات قصار جمله 93 .
?2 ـ تفسیر نمونه 1/526