نقش انسان در ظهور؛ از انتظار تا عمل آگاهانه

در مکتب مهدویت، انسان موجودی منفعل یا تماشاگر نیست، بلکه عنصر فعال در تحقق ظهور به شمار می‌رود. انتظار حقیقی، بدون نقش‌آفرینی انسان معنا ندارد؛ زیرا زمینه‌ساز ظهور، تلاش و آمادگی مؤمنان است. در روایات آمده است:

«أفضلُ الأعمال انتظارُ الفرج»
و این برتری از آن روست که انتظارِ واقعی، انسان را به سوی عمل، اصلاح و حرکت سوق می‌دهد.
۱. آمادگی فردی و درونی
منتظر حقیقی، پیش از هر چیز، باید خود را اصلاح کند. او در مسیر تهذیب نفس، پاک‌سازی دل از گناه و تربیت اخلاقی می‌کوشد تا در زمره یاران امام زمان(عج) قرار گیرد. در فرهنگ انتظار، هر عمل صالح، هر گام در مسیر اخلاق، هر پرهیز از ظلم و گناه، نوعی «مشارکت در آماده‌سازی ظهور» است.
انسان منتظر، به جای ناامیدی از تأخیر ظهور، از خود می‌پرسد: آیا من آماده یاری عدالت جهانی هستم؟

۲. مسئولیت اجتماعی و فرهنگی
انتظار، تنها یک حالت روحی نیست، بلکه یک مسیر اجتماعی است. جامعه منتظر، جامعه‌ای آگاه، عدالت‌طلب، ضد ظلم و متحد است. منتظران واقعی در تربیت نسل مؤمن، گسترش دانش، عدالت‌خواهی و کمک به نیازمندان فعال‌اند. آن‌ها با ساختن جامعه‌ای اخلاقی و سالم، بستر تحقق ظهور را فراهم می‌کنند.
به تعبیر امام علی(ع): «در انتظار حق باشید و برای آن بکوشید.» این یعنی انتظار، با حرکت و اصلاح جامعه معنا می‌گیرد، نه با سکوت و بی‌تفاوتی.

۳. انسان جهانی در عصر انتظار
ظهور مهدی(عج) رویدادی جهانی است، پس نقش انسان نیز باید جهانی شود. فرد منتظر، مرزهای قومی، نژادی و سیاسی را در می‌نوردد و برای برقراری صلح و عدالت در مقیاسی انسانی تلاش می‌کند. در نگاه مهدوی، انسانِ منتظر «انسانی مسئول» است؛ کسی که در برابر رنج دیگران بی‌تفاوت نمی‌ماند و جهان را خانه‌ی مشترک همه بندگان خدا می‌بیند.

جمع‌بندی
در مکتب مهدویت، انتظار یک اندیشه پویا و برنامه‌ای جامع برای رشد انسان است:

در فلسفه انتظار، ایمان و امید به آینده‌ای روشن نهفته است.
در عدالت جهانی، مقصد و هدف تاریخ بشر ترسیم می‌شود.
و در نقش انسان، مسیر حرکت و مسئولیت ما مشخص می‌گردد.
پس منتظر حقیقی کسی است که با عمل، عدالت و آگاهی زمینه‌ساز ظهور می‌شود؛ انسانی امیدوار، اخلاق‌مدار و متعهد که در هر لحظه از زندگی‌اش بذر عدالت و ایمان را در زمین دل و جامعه می‌کارد تا جهان برای ظهور آماده شود.