مهدی (عج) به عنوان نماد امید و انتظار
امید به آینده‌ای بهتر: باور به ظهور امام مهدی (عج) به مردم این امید را می‌دهد که ظلم و ستم پایان خواهد یافت و عدالت واقعی برقرار می‌شود.
انتظار فعال: انتظار مهدی صرفاً یک حالت منفعل نیست، بلکه انگیزه‌ای برای تلاش، اصلاح خود و جامعه است. انتظار باعث می‌شود انسان‌ها به دنبال ایجاد تغییر مثبت باشند.
عدالت و حکومت الهی: مهدی (عج) نماد تحقق عدالت در بالاترین سطح آن است؛ یعنی حکومتی که بر اساس عدالت، حق‌مداری و اخلاق بنا شده باشد و ستم و فساد در آن جایی نداشته باشد.
اتحاد و همبستگی: انتظار ظهور امام مهدی می‌تواند مردم را در مسیر مشترک اصلاح و مبارزه با ظلم متحد کند.
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این انتظار
افزایش روحیه صبر و استقامت در برابر مشکلات.
تقویت باور به معنویت و مسئولیت اجتماعی.

نماد امید و انتظار برای تحقق عدالت و پایان دادن به ظلم و ستم
به ظهور امام مهدی (عج)، یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین اعتقادات دینی در فرهنگ اسلامی به ویژه در مذهب شیعه است. این باور نه تنها یک مسئله اعتقادی و مذهبی است، بلکه یک منبع عظیم معنوی و انگیزشی برای مسلمانان به شمار می‌آید که در طول تاریخ توانسته روح امید، انتظار و عدالت‌خواهی را در دل جامعه اسلامی زنده نگه دارد. در واقع، انتظار ظهور مهدی (عج) نماد بارز امید به پایان ظلم و ستم و برپایی عدالت جهانی است که تمام بشریت را از چنگال بی‌عدالتی و فساد رها می‌کند.

امید به آینده‌ای بهتر؛ جوهره انتظار مهدوی
در جهان امروز که سرشار از نابرابری‌ها، بی‌عدالتی‌ها و ظلم‌های فراوان است، بسیاری از افراد در جستجوی یک نقطه امید و نجات هستند. انتظار مهدی (عج) چنین نقطه‌ای را به باورمندان عرضه می‌کند. این امید به آینده‌ای بهتر، نه تنها یک آرزو یا خیال خام نیست، بلکه یک باور راسخ است که بر اساس آموزه‌های دینی و روایات پیامبر و ائمه معصومین شکل گرفته است. ظهور امام مهدی (عج) به معنای پایان دادن به همه ستم‌ها، فسادها و بی‌عدالتی‌هاست و تحقق آرمان عدالت حقیقی و الهی است.

امیدوار بودن، یعنی باور داشتن به این که هرچند امروز مشکلات، ناامیدی‌ها و سختی‌ها فراوان است، اما فردایی روشن در انتظار است. این فردا روشن با ظهور منجی موعود که دنیای پر از ظلم را به دنیایی پر از عدالت، رحمت و صلح تبدیل خواهد کرد، محقق می‌شود. چنین امیدی، توان بازسازی روح و انگیزه حرکت را در افراد ایجاد می‌کند.

انتظار فعال؛ نه انفعال
یکی از نکات کلیدی در مفهوم انتظار ظهور مهدی (عج)، فعال بودن این انتظار است. انتظار مهدی، صرفاً یک حالت منفعلانه یا تسلیم در برابر وضعیت موجود نیست؛ بلکه برعکس، انتظار یک حالت پویا و انگیزشی است که مؤمنان را به تلاش و اصلاح خود و جامعه فرا می‌خواند. انتظار امام زمان، باعث می‌شود که افراد احساس مسئولیت بیشتری نسبت به اطراف خود پیدا کنند و برای ایجاد عدالت و مبارزه با ظلم قدم بردارند.

بنابراین، انتظار فعال به معنای آن است که هر کس در جایگاه و توان خود باید به اصلاح خود، خانواده، جامعه و محیط پیرامونش بپردازد و با تلاش و کوشش زمینه را برای ظهور مصلح جهانی فراهم کند. این تلاش شامل دوری از ظلم، فساد، نفاق و بی‌عدالتی و جایگزین کردن آن با فضایل اخلاقی، تعاون، همکاری و عدالت می‌شود.

عدالت الهی؛ هدف نهایی ظهور
مهدی موعود (عج) به عنوان مصلح و منجی آخرالزمان، مأمور است عدالت واقعی را بر جهان برقرار کند. عدالت در اسلام نه تنها به معنای تساوی در توزیع منابع و امکانات است، بلکه عدالت معنوی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را نیز در بر می‌گیرد. حکومت مهدوی، حکومتی است که در آن ظلم و ستم جایی ندارد و حقوق همه انسان‌ها رعایت می‌شود.

در روایات متعدد آمده است که ظهور امام زمان، دوران عدالت بی‌نظیری را به همراه خواهد داشت که در آن محرومان و مظلومان به حقوق خود خواهند رسید و زورگویی و استبداد از بین خواهد رفت. این عدالت، نه تنها در سطح سیاسی و حکومتی بلکه در عرصه‌های اخلاقی و اجتماعی نیز تحقق خواهد یافت و جامعه به یک جامعه انسانی و معنوی تبدیل خواهد شد.

وحدت و همبستگی؛ پیام اجتماعی انتظار
انتظار ظهور مهدی (عج) نقش مهمی در ایجاد وحدت و همبستگی میان مسلمانان و حتی فراتر از آن دارد. این باور مشترک می‌تواند مردم را در مسیر اصلاح و مبارزه با ظلم متحد کند و از اختلافات و تفرقه‌ها بکاهد. در واقع، امید به یک منجی واحد که همه مردم را به سوی عدالت و صلح هدایت می‌کند، عامل پیوند دهنده میان اقشار و گروه‌های مختلف است.

این وحدت و همبستگی، خود زمینه‌ساز تشکیل جامعه‌ای عادلانه و پایدار خواهد بود. زمانی که افراد با امید و انتظار مشترک در کنار هم قرار گیرند، قدرت اصلاح‌گری و تغییر اجتماعی بسیار بیشتر خواهد شد.

پیامدهای فردی و اجتماعی انتظار مهدوی
باور به ظهور امام زمان، تأثیرات عمیق فردی و اجتماعی دارد. از منظر فردی، این انتظار باعث افزایش صبر، استقامت و تحمل در برابر مشکلات و سختی‌ها می‌شود. شخص منتظر، زندگی خود را با معیارهای اخلاقی و دینی تنظیم می‌کند و از هر گونه رفتار ناپسند و ظلم دوری می‌جوید.

از منظر اجتماعی، انتظار مهدوی، زمینه‌ساز شکل‌گیری حرکت‌های اصلاح‌طلبانه و عدالت‌خواهانه می‌شود. کسانی که به ظهور مهدی ایمان دارند، خود را مکلف به مبارزه با فساد و ظلم می‌دانند و در جهت تحقق جامعه‌ای عادلانه و پاک تلاش می‌کنند.

امید و انتظار در تمدن اسلامی
تمدن اسلامی تراز، تمدنی است که بر پایه عدالت، اخلاق، معنویت و علم بنا شده باشد. در چنین تمدنی، باور به منجی آخرالزمان نقش محوری دارد. انتظار ظهور امام مهدی به عنوان نیروی محرک و انگیزه‌دهنده، می‌تواند زمینه‌ساز ساختن تمدنی باشد که ظلم و ستم در آن جایی ندارد و عدالت الهی در همه ابعاد زندگی حکمفرماست.

این تمدن، تمدنی خواهد بود که در آن علم و فناوری در خدمت انسانیت و اخلاق قرار دارد و نه در خدمت منافع فردی و ظلم‌ورزی. تمدن اسلامی تراز، تمدنی است که در آن معنویت و مادیات به تعادل می‌رسند و انسان‌ها در مسیر کمال و رشد همه‌جانبه حرکت می‌کنند.

نقش باور به مهدی (عج) در شکل‌گیری تمدن تراز اسلامی
باور به ظهور مهدی (عج) به عنوان یک منجی عدالت‌خواه، تأثیر بسیار عمیقی بر فرهنگ، اخلاق و ساختارهای اجتماعی جامعه اسلامی دارد. این باور، نه تنها در بعد فردی باعث رشد معنوی و اخلاقی انسان می‌شود، بلکه به عنوان یک نیروی جمعی و اجتماعی می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدنی باشد که در آن عدالت، کرامت انسانی و معنویت محور اصلی زندگی هستند.

مهدویت؛ محور وحدت و امید در جامعه اسلامی
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که جوامع اسلامی با آن مواجه هستند، مسئله تفرقه، اختلافات مذهبی و سیاسی است. انتظار ظهور امام مهدی (عج) می‌تواند به عنوان محور وحدت میان مسلمانان مطرح شود. زیرا این باور، همه اقشار و گروه‌ها را حول یک امید مشترک گرد هم می‌آورد؛ امید به ظهور عدالت و برقراری صلح و امنیت در جهان.

این وحدت، شرط لازم برای شکل‌گیری تمدنی است که بتواند در برابر تهدیدات داخلی و خارجی مقاومت کند و با اقتدار مسیر پیشرفت و عدالت را طی نماید. همچنین، وحدت مبتنی بر مهدویت، از تفرقه‌های کاذب جلوگیری کرده و حس همکاری و همبستگی را در میان افراد جامعه تقویت می‌کند.

عدالت اجتماعی؛ بنیان تمدن مهدوی
تمدن تراز اسلامی که با ظهور امام مهدی (عج) تحقق می‌یابد، تمدنی است که عدالت اجتماعی در آن محور است. این عدالت به معنای توزیع عادلانه ثروت‌ها، فرصت‌ها و قدرت است، به گونه‌ای که هیچ فرد یا گروهی تحت ستم و محرومیت قرار نگیرد. در این تمدن، حقوق اقلیت‌ها، محرومان و ضعیفان به رسمیت شناخته شده و تضمین می‌شود.

باور به مهدی (عج) به مسلمانان یادآوری می‌کند که عدالت صرفاً یک مفهوم نظری نیست بلکه باید در عمل و زندگی روزمره تحقق یابد. این باور، افراد را به مسئولیت‌پذیری اجتماعی دعوت می‌کند و آنان را به مبارزه با ظلم و فساد فرا می‌خواند.

اخلاق و معنویت؛ ستون‌های اصلی تمدن اسلامی تراز
تمدن مهدوی، تمدنی است که در آن اخلاق و معنویت جایگاه ویژه‌ای دارند. ظهور امام مهدی (عج) به عنوان نماد عدالت، معنویت و اخلاق، این پیام را منتقل می‌کند که پیشرفت مادی بدون پیشرفت اخلاقی و معنوی ناقص است و نمی‌تواند جامعه‌ای پایدار و سالم بسازد.

بر این اساس، تمدن اسلامی تراز، تمدنی است که در آن علم، فناوری و اقتصاد در خدمت ارزش‌های اخلاقی و معنوی قرار دارند. انسان‌ها در این تمدن به کمال انسانی نزدیک می‌شوند و با تکیه بر توکل به خدا، صداقت، انصاف و همدلی، جامعه‌ای سرشار از آرامش و امنیت را می‌سازند.

انتظار مهدوی و انگیزه اصلاح اجتماعی
انتظار مهدوی، نیروی محرکه‌ای است برای اصلاح و تحول اجتماعی. این انتظار نه تنها به معنای صبر در برابر مشکلات است، بلکه به معنای تلاش و حرکت فعال برای بهبود شرایط زندگی و رفع نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌هاست.

افرادی که به ظهور امام زمان ایمان دارند، خود را مکلف به تغییر رفتارهای ناپسند، مبارزه با فساد و ظلم، و تلاش برای ایجاد جامعه‌ای عادلانه و انسانی می‌دانند. این تعهد، پایه‌گذار تحولات عظیم اجتماعی و سیاسی در مسیر تحقق تمدن اسلامی تراز است.

امید و انتظار؛ چراغ راه آینده
در نهایت، امید و انتظار برای ظهور مهدی (عج)، چراغ راهی است که مسیر تاریک و پر از چالش‌های زمانه را روشن می‌کند. این امید، به انسان‌ها قدرت می‌دهد که در برابر سختی‌ها و ناامیدی‌ها مقاومت کنند و به آینده‌ای روشن باور داشته باشند.

تمدن تراز اسلامی، تمدنی است که این نور امید و انتظار را در دل‌های مردم زنده نگه می‌دارد و به آنان انگیزه می‌دهد تا در مسیر عدالت و معنویت گام بردارند. چنین تمدنی می‌تواند الگویی برای بشریت باشد تا جهان به جای پر از نزاع و ظلم، تبدیل به مکانی سرشار از صلح، عدالت و برادری شود.

چالش‌ها و فرصت‌های تحقق تمدن تراز اسلامی در سایه انتظار مهدوی

باور به مهدی (عج) و انتظار ظهور او، به عنوان نماد امید و عدالت‌خواهی، فرصت‌های زیادی برای جامعه اسلامی فراهم می‌کند، اما در عین حال با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است که باید به آن‌ها توجه داشت تا بتوان به درستی مسیر ساخت تمدن اسلامی تراز را پیمود.

چالش‌های انتظار در جامعه معاصر
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، کمرنگ شدن باور به انتظار در میان برخی از مسلمانان است. به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، بسیاری از افراد دچار ناامیدی شده و این باور برایشان رنگ می‌بازد. در چنین شرایطی، انتظار مهدوی ممکن است به شکل منفعلانه درآید و دیگر نیروی محرکه اصلاح و تلاش نباشد.

همچنین، سوءاستفاده‌های سیاسی و اجتماعی از مفهوم انتظار، باعث شده است که برخی جریان‌ها از این باور به نفع منافع خود بهره‌برداری کنند و آن را به ابزاری برای تعویق اصلاحات یا مشروعیت‌بخشی به وضع موجود تبدیل نمایند. این موضوع موجب شده تا اصل انتظار و باور به مهدی (عج) آسیب ببیند و نتواند نقش اصلی خود را در شکل‌دهی تمدن اسلامی ایفا کند.

فرصت‌های بنیادین انتظار مهدوی
با این وجود، انتظار ظهور مهدی (عج) همچنان فرصت‌های بی‌نظیری در اختیار جامعه اسلامی قرار می‌دهد. اولاً این باور، توان احیا و زنده‌سازی ارزش‌های اسلامی را دارد و می‌تواند زمینه‌ساز بازگشت به اصول عدالت، اخلاق و معنویت باشد.

دوماً، انتظار مهدوی می‌تواند به عنوان یک نیروی وحدت‌بخش عمل کند و مسلمانان را در مسیر اصلاح و پیشرفت هم‌راستا کند. این انتظار مشترک، می‌تواند از تعصبات فرقه‌ای و اختلافات سیاسی بکاهد و زمینه‌ساز همکاری و همدلی گردد.

ثالثاً، امید به ظهور منجی عدالت‌خواه می‌تواند باعث افزایش انگیزه در نسل جوان برای مبارزه با ظلم، فساد و نابرابری شود و آنان را به سمت فعالیت‌های سازنده اجتماعی، علمی و فرهنگی هدایت کند.

راهکارهایی برای تحقق تمدن تراز اسلامی مبتنی بر انتظار مهدوی
برای آن که باور به مهدی (عج) بتواند نقش واقعی خود را در شکل‌گیری تمدن اسلامی تراز ایفا کند، لازم است اقدامات عملی و فرهنگی گسترده‌ای انجام شود:

آموزش و تبیین درست باور مهدوی: باید مفاهیم انتظار و مهدویت به صورت علمی، منطقی و عملی به نسل‌های جدید منتقل شود تا از سطحی‌نگری و سوءتفاهم‌ها جلوگیری شود.
ترویج فرهنگ انتظار فعال: انتظار باید به معنای تلاش و کوشش برای اصلاح و ساختن جامعه تعبیر شود نه یک انتظار منفعلانه و بی‌عمل.
مبارزه با فساد و بی‌عدالتی: پیروان انتظار مهدوی باید خود را مسئول مبارزه با ظلم و فساد بدانند و در عمل به دنبال تحقق عدالت باشند.
تقویت وحدت و همبستگی میان مسلمانان: با تمرکز بر مشترکات و امید به منجی واحد، باید اختلافات فرقه‌ای و سیاسی کاهش یابد و همبستگی افزایش پیدا کند.
ایجاد فضای امیدبخش و انگیزشی: رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و دینی باید نقش فعال در زنده نگه داشتن امید و انگیزه در جامعه ایفا کنند.
نتیجه‌گیری
باور به مهدی (عج) و انتظار ظهور او، یک نقطه قوت بی‌نظیر در تمدن اسلامی است که می‌تواند زمینه‌ساز تحقق عدالت، معنویت و اخلاق در سطح فردی و اجتماعی باشد. این باور، چراغ راهی است که مسیرهای پرچالش امروز را روشن می‌کند و انسان‌ها را به سوی آینده‌ای روشن و عادلانه هدایت می‌نماید.

اما برای این که این باور به شکلی سازنده و موثر در جامعه عمل کند، نیازمند تلاش مستمر، آگاهی‌بخشی و اصلاحات فرهنگی و اجتماعی است. تنها در این صورت است که تمدن تراز اسلامی، با همه ارزش‌ها و آرمان‌هایش، به واقعیت تبدیل می‌شود و جهان را به مکانی بهتر و انسانی‌تر بدل می‌سازد.

تأثیر انتظار مهدوی بر فرهنگ و سبک زندگی اسلامی

انتظار ظهور امام مهدی (عج) تنها یک مفهوم اعتقادی نیست، بلکه یک فرهنگ و سبک زندگی است که می‌تواند به‌طور مستقیم بر رفتارهای فردی و اجتماعی مسلمانان تأثیر بگذارد و آنها را در مسیر ساخت تمدنی مبتنی بر عدالت و معنویت هدایت کند.

تغییر نگرش نسبت به زندگی و زمان
باور به ظهور مهدی (عج) به افراد می‌آموزد که زندگی دنیا کوتاه و گذراست و این دنیا عرصه آزمون و فرصت برای آماده‌سازی خود جهت استقبال از عدالت الهی است. این نگرش باعث می‌شود که انسان‌ها به جای توجه صرف به مادیات و لذات زودگذر، به ارزش‌های اخلاقی و معنوی اهمیت دهند و زندگی خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند.

این تغییر نگرش، زمینه‌ساز تقویت صبر، شکیبایی و استقامت در برابر مشکلات و ناامیدی‌ها می‌شود و انسان‌ها را از سقوط اخلاقی و اجتماعی بازمی‌دارد. امید به عدالت و ظهور مهدی (عج) به مثابه نوری است که تاریکی‌های زندگی را روشن می‌کند و به انسان‌ها انگیزه می‌دهد تا در مسیر حق و عدالت گام بردارند.

سبک زندگی مبتنی بر عدالت و اخلاق
انتظار مهدوی، الگوی زندگی عادلانه و اخلاقی را به عنوان هدف نهایی معرفی می‌کند. در سبک زندگی منتظر، عدالت و انصاف در رفتارهای فردی و اجتماعی برجسته است و هرگونه ظلم، تبعیض و فساد محکوم می‌شود.

افراد منتظر به تلاش برای ایجاد عدالت در خانواده، محیط کار، جامعه و حتی در روابط بین‌المللی پایبندند. این سبک زندگی، پرهیز از ظلم، خشونت و بی‌عدالتی را به یک اصل اساسی تبدیل می‌کند و تلاش برای گسترش محبت، همکاری و همدلی را در اولویت قرار می‌دهد.

نقش انتظار در تقویت مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی
باور به ظهور مهدی (عج) مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی را افزایش می‌دهد. فرد منتظر می‌داند که باید خود را برای حضور منجی و برقراری عدالت آماده کند، لذا از هرگونه رفتار ناپسند که مانع از تحقق این هدف است، پرهیز می‌کند.

این مسئولیت‌پذیری، به معنای مشارکت فعال در حل مشکلات اجتماعی، کمک به محرومان، مبارزه با فساد و تلاش برای اصلاح جامعه است. انتظار ظهور مهدی، افراد را به عنوان سربازان عدالت و مصلحان اجتماعی معرفی می‌کند که باید در برابر ظلم و بی‌عدالتی ایستادگی کنند.

تأثیر انتظار مهدوی بر هنر و ادبیات اسلامی
انتظار مهدوی همچنین در هنر، ادبیات و فرهنگ اسلامی نقش بسزایی دارد. شعرها، داستان‌ها، نقاشی‌ها و آثار هنری بسیاری با محوریت مهدویت و امید به ظهور منجی ساخته شده‌اند که این آثار، روحیه امید و انتظار را در جامعه زنده نگه می‌دارند.

این هنرها نه تنها به انتقال مفاهیم دینی کمک می‌کنند، بلکه موجب تقویت حس همبستگی، وحدت و انگیزه برای تغییر و اصلاح می‌شوند. هنر و فرهنگ مهدوی، نمادی از پویایی و زنده بودن این باور در جامعه اسلامی است.

اگر مایل باشید، می‌توانم بخش‌های بعدی را نیز برایتان آماده کنم یا بخش‌های خاصی را بیشتر توسعه دهم. دوست دارید چه کاری انجام دهم؟
 
You said:
پنحم
 
ChatGPT said:
البته! در ادامه بخش پنجم متن درباره «نماد امید و انتظار برای تحقق عدالت و پایان دادن به ظلم و ستم» و نقش باور به مهدی (عج) در تمدن تراز اسلامی را برایتان آماده کرده‌ام:

انتظار مهدوی و نقش آن در تحولات اجتماعی و سیاسی
انتظار ظهور امام مهدی (عج) علاوه بر تأثیرات فردی و فرهنگی، نقش بسیار مهمی در تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی ایفا می‌کند. این انتظار، به عنوان نیرویی محرک، می‌تواند جریان‌های عدالت‌خواهانه و اصلاح‌طلبانه را تقویت کند و بستری برای تحقق آرمان‌های اسلامی در ساختارهای حکومتی و اجتماعی فراهم آورد.

انتظار و اصلاحات اجتماعی
باور به ظهور مهدی (عج) به مردم انگیزه می‌دهد تا در برابر ناعدالتی‌ها، فساد و ظلم بایستند و برای اصلاح جامعه تلاش کنند. این انتظار، به ویژه در شرایطی که جامعه درگیر مشکلات سیاسی و اقتصادی است، می‌تواند نقش یک نیروی بازدارنده از تسلیم شدن به وضع موجود را داشته باشد و امید به تغییر و تحول را زنده نگه دارد.

جنبش‌های اجتماعی و عدالت‌خواهانه که در تاریخ اسلام و حتی در دوران معاصر شکل گرفته‌اند، همواره از باور به مهدی (عج) بهره برده‌اند و آن را به عنوان منبع الهام و انگیزه برای حرکت‌های اصلاحی خود می‌شناسند.

انتظار و ایجاد حکومت عادلانه
یکی از اهداف اصلی باور به مهدویت، برپایی حکومت عدل الهی است که در آن حقوق مردم به طور کامل رعایت شود و عدالت در همه سطوح جامعه برقرار گردد. این هدف، مردم را به مشارکت فعال در امور اجتماعی و سیاسی تشویق می‌کند و مسئولیت آن را بر دوش آنان می‌گذارد.

امید به ظهور مهدی (عج) موجب می‌شود که افراد، گروه‌ها و نهادها به دنبال ایجاد نظامی عادلانه باشند و از ظلم و ستم و حکومت‌های ظالم دوری کنند. این انتظار، بستر مناسب برای شکل‌گیری جنبش‌های سیاسی و اجتماعی عدالت‌طلبانه را فراهم می‌آورد.

انتظار به عنوان نیروی وحدت‌بخش سیاسی
انتظار مهدوی می‌تواند به عنوان نیرویی وحدت‌بخش میان گروه‌ها و جریان‌های مختلف سیاسی عمل کند. هنگامی که مردم حول امید مشترک به ظهور منجی جمع می‌شوند، اختلافات سیاسی و فرقه‌ای کمرنگ‌تر می‌شود و روح همدلی و همکاری تقویت می‌گردد.

این وحدت سیاسی، علاوه بر تقویت انسجام داخلی جامعه، می‌تواند در مقابل تهدیدات خارجی نیز نقش مهمی ایفا کند و به پایداری و استقلال جامعه اسلامی کمک نماید.

نقش رهبران دینی و سیاسی در بهره‌گیری از انتظار
رهبران دینی و سیاسی جامعه باید بتوانند از این باور و انتظار به صورت صحیح بهره ببرند و آن را به یک نیروی مثبت و سازنده تبدیل کنند. آموزش درست، پرهیز از سوءاستفاده‌های سیاسی و تأکید بر انتظار فعال و اصلاح‌طلبانه، از جمله وظایف مهم آنان است.

رهبران باید مردم را تشویق کنند که انتظار را با تلاش و اقدام همراه سازند و تنها به انتظار منفعلانه و بی‌عمل اکتفا نکنند. این امر می‌تواند به پویایی و نشاط سیاسی و اجتماعی کمک کند و زمینه‌ساز تحقق تمدن تراز اسلامی باشد.