داستان قرآنی / فتح مبین یا پیروزی آشکار

مجله بشارت بهمن واسفند 1389 - شماره 81

 
 

هر شب، در مسجد یک صفحه قرآن با ترجمه می خوانیم شبی به صفحه 511 ابتدای سورۀ فتح رسیدیم، نام سوره فتح و اولین آیه آن «انا فتحنا لک فتحاً مبیناً» به راستی ما پیروزی نمایانی برای تو پدید آوردیم. و واقعه ای که آن زمان اتفاق افتاد و قرآن آن را فتح مبین [پیروزی آشکار] نامید قرار داد صلح حدیبیه بود.

قراردادی که در زمان انعقادش همه از آن ناراحت بودند و هر کسی به نحوی اعتراض خویش را نشان داد، برخی در نبوّت حضرت محمد(ص) شک کردند، برخی نقشۀ کشتن او را در سر پرورانیدند، موادی از آن صلحنامه مسلمانان را بسیار برآشفته ساخت از جمله ماده ای که تصریح می کرد پیامبر(ص) باید مسلمانانی که از مکه به مدینه می گریزند تحویل دهد ولی مردم مکه نباید مسلمانانی که به مکه می گریزند تحویل دهند.

عمر می گفت اگر تو پیامبری و ما بر حق هستیم چرا باید چنین ذلتی را بپذیریم؟!

پس از توافق بر سر مفاد صلحنامه نوشتن آن خودش حرف و حدیث های دیگری را به همراه داشت نمایندۀ مشرکان مکه لفظ «بسم الله الرحمن الرحیم» را بر نتافت و پیامبر(ص) موافقت کرد که به جای آن «باسمک اللهم» که نوشته های مشرکان با آن شروع می شد، در ابتدای صلحنامه نوشته شود.

آنان لفظ «رسول الله» را نیز برنتافتند و حضرت، به کاتب یعنی حضرت علی(ع) فرمود که «رسول الله» را محو کند و حضرت علی(ع) از محو آن عذر خواست و این کار توسط خود رسول اکرم(ص) انجام گرفت.

به هر حال با اصرار پیامبر(ص) و در بین خشم پنهان و نیمۀ آشکار تمامی مسلمانان صلح حدیبیه منعقد شد و قرآن آن را پیروزی بزرگ نامید، تنها با گذشت، دو سال از انجام این صلحنامه، معلوم شد که همۀ مسلمانان که از انعقاد آن ناراحت بودند اشتباه می کردند و ثمرۀ این صلحنامه، علاوه بر فتح قلعه های خیبر، فتح خود مکه بود.

امید که همگان دریابیم همیشه جنگ تنها راه حل نیست و چه بسا ثمرات صلح از جنگ بیشتر باشد ولو این که در ابتداء همه با آن مخالف باشند.