تفسیر حکمت ۴۰۴ نهجالبلاغه: «لا حول و لا قوة الا بالله» از دیدگاه امام علی (ع)
تفسیر حکمت ۴۰۴ نهجالبلاغه: «لا حول و لا قوة الا بالله» از دیدگاه امام علی (ع)
در حکمت ۴۰۴ نهجالبلاغه، امام علی (ع) به تفسیر عبارت «لا حول و لا قوة الا بالله» پرداختهاند. ایشان میفرمایند:
«ما در برابر خداوند مالک چیزی نیستیم و تنها مالک آنچه هستیم که خداوند به ما عطا کرده است. پس هرگاه خداوند چیزی را به ما ببخشد که خود بر آن از ما سزاوارتر است، ما را مکلف میسازد؛ و هرگاه آن را از ما بگیرد، تکلیف را نیز از ما برمیدارد.»
این بیان نشاندهندهی ارتباط عمیق میان مالکیت، تکلیف و ارادهی الهی است.
تحلیل مفهومی
مالکیت مطلق الهی: انسان در ذات خود مالک چیزی نیست و هر آنچه دارد، از جانب خداوند است.
تکلیف بر اساس عطای الهی: تکالیف الهی بر اساس نعمتهایی است که خداوند به انسان عطا کرده است؛ مانند مال، عقل و اعضای بدن.
سقوط تکلیف با زوال نعمت: اگر خداوند نعمتی را از انسان بگیرد، تکلیف مربوط به آن نیز از او برداشته میشود.
تفسیر «لا حول و لا قوة الا بالله»
عبارت «لا حول و لا قوة الا بالله» به معنای نفی هرگونه قدرت و حرکت بدون اراده و قدرت الهی است. این جمله تأکید میکند که انسان بدون یاری خداوند قادر به انجام هیچ کاری نیست.
کاربرد در زندگی روزمره
توکل و اعتماد به خداوند: با درک این مفهوم، انسان به قدرت و ارادهی الهی توکل میکند و از نگرانیهای بیمورد میکاهد.
پذیرش مسئولیت: انسان باید بداند که در برابر نعمتهای الهی مسئول است و باید از آنها در راه درست استفاده کند.
صبر در برابر مشکلات: با ایمان به اینکه همه چیز در دست خداوند است، انسان در مواجهه با مشکلات صبورتر میشود.
نتیجهگیری
حکمت ۴۰۴ نهجالبلاغه به ما میآموزد که همه چیز در دست خداوند است و ما تنها امانتدار نعمتهای او هستیم. این درک، ما را به سوی زندگیای متعادل، مسئولانه و توأم با توکل و صبر هدایت میکند.