رهبر انقلاب در دیدار رمضانب با دانشجویان 22 اسفند 1403 از سخنان خود با استناد به آیات قرآن هدف از روزه داری را به دست آوردن تقوا دانستند و افزودند: تقوا انسان را از بدی ها، وسوسه ها، بداندیشی ها، بدخواهی ها، خباثت ها، فسق، شهوت رانی، بی اعتنایی به وظیفه و ترک فعل واجب مصون می سازد.

ایشان ایجاد گشایش دنیوی و هدایت را دو اثر مهم تقوا دانستند و افزودند: تقوا در همین دنیا در زمینه های گوناگون از جمله اقتصادی و امنیتی گشایش ایجاد می کند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برخورداری از هدایت الهی را هدف متعالی هر انسانی دانستند و افزودند: رسیدن به فلاح، سعادت و نجات تنها در سایه هدایت گری خداوند متعال محقق می شود که این هدایت از آثار تقوا است.

رهبر انقلاب عزم و اراده فردی را لازمه به دست آوردن تقوا دانستند و افزودند: امام راحل توصیه می کردند برای حرکت در مسیر تقوا باید تصمیم مردانه و قاطع گرفت.

شرح و توضیح سخنان مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی با دانشجویان
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در دیدار رمضانی خود با دانشجویان، به موضوعاتی مهم در مورد روزه‌داری، تقوا، هدایت الهی، و آثار آن پرداخته‌اند. ایشان با استناد به آیات قرآن، به عمق مفاهیم روزه و تقوا اشاره کردند و تأکید نمودند که تقوا نه تنها در عرصه‌های فردی بلکه در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و امنیتی هم اثرگذار است. در این مقاله، به تفسیر این سخنان و بررسی ابعاد مختلف آن می‌پردازیم.

1. هدف از روزه‌داری: دست‌یابی به تقوا
در بخش ابتدایی سخنان خود، مقام معظم رهبری هدف اصلی روزه‌داری را دستیابی به تقوا ذکر کرده‌اند. تقوا در زبان قرآن و روایات به معنای پرهیز از گناه، انجام واجبات، دوری از شهوت‌رانی‌ها و گناهانی است که انسان را از مسیر فلاح و سعادت باز می‌دارد. روزه‌داری در ماه رمضان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین عبادات اسلامی، فرصتی است برای پرهیز از تمامی این انحرافات و رسیدن به تقوا.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به آیات قرآن کریم، بیان داشتند که روزه نه تنها به معنای پرهیز از خوردن و آشامیدن است، بلکه یک تمرین روحی و روانی برای پاکسازی درونی انسان است. روزه‌دار در این ماه فرصتی پیدا می‌کند تا از هر گونه گناه، وسوسه‌های شیطانی و رفتارهای ناشایست پرهیز کرده و خود را به تقوا نزدیک‌تر کند.

2. تقوا و مصونیت از بدی‌ها
رهبر انقلاب در ادامه افزودند که تقوا انسان را از بدی‌ها و انحرافات مختلفی مصون می‌سازد. در اینجا، ایشان به‌طور مشخص از ویژگی‌های تقوا که شامل دوری از بداندیشی‌ها، بدخواهی‌ها، خباثت‌ها، فسق، شهوت‌رانی و بی‌اعتنایی به وظایف دینی و اجتماعی است، یاد کردند. در حقیقت، تقوا همچون سپری عمل می‌کند که انسان را از گرفتار شدن در دام‌های شیطانی و رفتارهای ناشایست مصون نگه می‌دارد.

این ویژگی‌های تقوا نه تنها در زندگی فردی انسان، بلکه در روابط اجتماعی و در مواجهه با مشکلات و چالش‌های زندگی نیز به کمک انسان می‌آید. به‌عنوان مثال، کسی که تقوا داشته باشد، در برابر وسوسه‌های شیطانی مقاوم خواهد بود و از گناهانی مانند دروغ‌گویی، ظلم، فساد، و بی‌عدالتی دوری می‌کند.

3. تقوا و گشایش دنیوی
مقام معظم رهبری در بخش دیگری از سخنان خود، تقوا را عامل گشایش در زمینه‌های مختلف دنیوی دانستند. ایشان تأکید کردند که تقوا نه تنها انسان را از آفات و آسیب‌های دنیوی حفظ می‌کند بلکه در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی نیز موجب گشایش می‌شود.

در سطح اقتصادی، فرد متقی به‌خاطر دوری از فساد، دزدی و رباخواری در جامعه به‌عنوان یک الگوی مثبت شناخته می‌شود. همچنین، در زمینه امنیتی، تقوا موجب ایجاد یک جو سالم و امن در جامعه می‌شود، چرا که انسان‌های متقی به‌طور طبیعی از انجام رفتارهایی که به آسیب‌رساندن به امنیت عمومی منجر شود، پرهیز می‌کنند.

در این راستا، مقام معظم رهبری تقوا را عاملی برای تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی دانسته‌اند. طبق آموزه‌های دینی، هرگاه افراد جامعه تقوا پیشه کنند، از ربا، فساد، اختلاس، و سایر رفتارهای ضد اخلاقی دوری می‌کنند، در نتیجه، فضای اقتصادی به‌طور طبیعی پاکسازی شده و فرصت‌های جدید برای رشد و پیشرفت فراهم می‌شود.

4. تقوا و هدایت الهی
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه سخنان خود، هدف نهایی انسان را برخورداری از هدایت الهی دانستند. ایشان فرمودند که رسیدن به فلاح، سعادت و نجات تنها در سایه هدایت خداوند متعال محقق می‌شود و این هدایت یکی از آثار تقواست. تقوا انسان را در مسیر الهی هدایت می‌کند و او را از مسیرهای انحرافی دور می‌سازد. از دیدگاه رهبر انقلاب، تقوا به‌عنوان چراغی در درون انسان، او را از تاریکی‌ها و گمراهی‌ها نجات می‌دهد و به سمت هدایت الهی سوق می‌دهد.

این بخش از سخنان مقام معظم رهبری به‌وضوح نشان‌دهنده اهمیت تقوا در زندگی معنوی و دینی انسان است. بدون تقوا، انسان ممکن است در مسیرهای انحرافی قرار گیرد و از هدایت خداوند دور شود. اما با تقوا، انسان به‌طور مستمر از پرتو الهی بهره‌مند می‌شود و مسیر فلاح و رستگاری را طی می‌کند.

5. عزم و اراده فردی در دستیابی به تقوا
در آخرین بخش سخنان خود، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم عزم و اراده فردی در دستیابی به تقوا تأکید کردند. ایشان اشاره کردند که امام راحل، حضرت امام خمینی (ره)، توصیه می‌کردند که برای حرکت در مسیر تقوا باید تصمیمی قاطع و اراده‌ای راسخ داشت. این بخش از سخنان مقام معظم رهبری بر اهمیت تصمیم‌گیری و اراده فردی در دستیابی به تقوا و رشد معنوی تأکید دارد.

اراده فردی به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در رسیدن به تقوا شناخته می‌شود. انسان برای اینکه بتواند از گناه دوری کند و به تقوا برسد، باید اراده‌ای قوی و تصمیمی راسخ برای تغییر در زندگی خود داشته باشد. این اراده نه تنها در انجام واجبات دینی بلکه در ترک محرمات و ارتکاب گناهان نیز نقش حیاتی دارد.

6. تقوا و تأثیرات اجتماعی آن
تقوا نه تنها در سطح فردی بلکه در سطح اجتماعی نیز تأثیرات عمیقی دارد. فرد متقی به‌طور طبیعی در جامعه به‌عنوان یک الگوی اخلاقی شناخته می‌شود و رفتارهای او می‌تواند بر دیگران تأثیر بگذارد. در این زمینه، تقوا موجب اصلاح روابط اجتماعی، کاهش نزاع‌ها و افزایش همدلی و هم‌افزایی در جامعه می‌شود.

در نهایت، رهبر انقلاب با تأکید بر اهمیت تقوا در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی، به دانشجویان توصیه کردند که تقوا را به‌عنوان یک اصل بنیادین در زندگی خود قرار دهند. تقوا نه تنها انسان را از گناه حفظ می‌کند بلکه به او کمک می‌کند تا در مسیر الهی حرکت کند و در نهایت به فلاح و سعادت دست یابد.

سخنان مقام معظم رهبری در این دیدار رمضانی با دانشجویان، در حقیقت یک راهنمایی جامع برای حرکت در مسیر تقوا و بهره‌مندی از آثار آن است. تقوا به‌عنوان یک ویژگی روحی و اخلاقی نه تنها فرد را از گناهان و انحرافات مصون می‌سازد بلکه در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و امنیتی نیز موجب گشایش و رشد می‌شود. تقوا همچنین کلید هدایت الهی و رسیدن به فلاح است و برای دستیابی به آن نیاز به اراده و عزم راسخ فردی دارد.