بخش اول-بحث درباره تاریخ و زمان بعثت

کتاب درسهایی از تاریخ تحلیلی اسلام (2)

بخش اول-بحث درباره تاریخ و زمان بعثتدرباره تاریخ بعثت رسول خدا (ص) در روایات و احادیث شیعه و اهل سنت اختلاف است و مشهور میان علماء ودانشمندان شیعه آن است که بعثت آنحضرت در بیست وهفتم رجب سال چهلم عام الفیل بوده، چنانچه مشهور میان علماءو محدثین اهل سنت آن است که این ماجرا در ماه مبارک رمضان آن سال انجام شده که در شب و روز آن نیزاختلاف دارند، که برخی هفده رمضان و برخی هیجدهم و

[191]جمعی نیز تاریخ آنرا بیست و چهارم آن ماه دانسته اند. (2)و البته در پاره ای از روایات شیعه نیز بعثت رسول خدا (ص) درماه رمضان ذکر شده مانند روایت عیون الاخبار صدوق (ره) که متن آن اینگونه است که:

وقتی شخصی به نام فضل از امام رضا علیه السلام می پرسدکه چرا روزه فقط در ماه مبارک رمضان فرض شد و در سایرماهها فرض نشد؟ امام علیه السلام در پاسخ او فرمود:

«لان شهر رمضان هو الشهر الذی انزل الله تعالی فیه القرآن…»

تا آنجا که میفرماید: «… و فیه نبی محمد صلی الله علیه و آله»

-یعنی بدانجهت که ماه رمضان همان ماهی است که خدای تعالی قرآن را در آن نازل فرمود… و همان ماهی است که محمد (ص) در آن به نبوت برانگیخته شد… (3)

که چون مخالف با روایات دیگر شیعه در اینباره بوده است.

مرحوم مجلسی احتمال تقیه در آن داده، و یا فرموده که باید حمل بر برخی معانی دیگری جز معنای بعثت اصطلاحی شود، زیراتاریخ بیست و هفتم ماه رجب بنظر آن مرحوم نزد علمای امامیه مورد اتفاق و اجماع بوده و گفته است: «… و علیه اتفاق الامامیة» .

[192]و اما نزد محدثین و علمای اهل سنت همانگونه که گفته شد مشهور همان ماه رمضان است(4)، اگر چه در شب و روز آن اختلاف دارند، و در برابر آن نیز برخی از ایشان دوازدهم ماه ربیع الاول و یا دهم آن ماه، و برخی نیز مانند شیعه بیست و هفتم رجب را تاریخ بعثت دانسته اند. (5)و بدین ترتیب اقوال درباره تاریخ ولادت آنحضرت بدین شرح است:

1-بیست و هفتم ماه رجب و این قول مشهور و یا مورد اتفاق علمای شیعه و برخی از اهل سنت است(6).

2-ماه رمضان (17 یا 18 یا 24 آن ماه) و این قول نیز مشهور نزدعامه و اهل سنت است(7).

3-ماه ربیع الاول (دهم و یا دوازدهم آن ماه) و این قول نیز ازبرخی از اهل سنت نقل شده(8).

2- بحار الانوار ج 18 ص 190 و سیرة النبویة ابن کثیر ج 1 ص 393.3- عیون اخبار الرضا علیه السلام ص 361. بحار الانوار ج 18 ص 190.4- سیرة النبویة ابن کثیر ج 1 ص 392.5- بحار الانوار ج 18 ص 190 و ص 204-205 سیرة النبویة ابن کثیر ج 1 ص 392.6- بحار الانوار ج 18 ص 190 و تاریخ الخمیس ج 1 ص 280 و 281.7- سیرة النبویة ابن کثیر ص 392. 8- سیرة النبویة ابن کثیر ص 392.