الگوسازی مردم آذربایجان؛ سرمشق ایستادگی، علم و پیشرفت برای ایران
فرازی از بیانات رهبری
یکی از خصوصیّات آذربایجان و تبریز، الگوسازی است؛ خود این حادثه یک الگو بود. شخصیّتهایی که در آذربایجان، در تبریز نقش آفریدند، هر کدام یک الگو هستند؛ الگوهای ممتاز که از یاد تاریخ ایران و ملّت ایران نمیروند. ثقةالاسلام،(۶) عالِم روحانی یا شیخ محمّد خیابانی، عالِم روحانی، اینها در مقابل دخالت بیگانه، جان خودشان را از دست دادند. شخصیّتهایی مثل ستّارخان و باقرخان در حادثهی مشروطه پیشتاز بودند، و برای قهرمانانِ حرکتِ عظیمِ مشروطه در ایران و انقلاب مشروطه الگو شدند. در دفاع مقدّس، جوانان برجستهی آذربایجان ــ که یک نمونهی آنها شهیدان باکری(۷) هستند ــ نمونه شدند. در ادبیّات، در فرهنگ، در علم، در آذربایجان نمونه زیاد داریم. در یک دورهای، تعداد علمای بزرگی که حوزهی علمیّهی تبریز توانست به جامعه تقدیم کند، از همهجای کشور بجز اصفهان، بیشتر و بالاتر بود. دو شهرِ تبریز و اصفهان، از لحاظ برونداد علمای بزرگ و برجسته در میان همهی حوزههای علمیّه و شهرهای بزرگ کشور نمونهاند، ممتازند. این خصوصیّت مردمی است که این حادثه را آفریدند و این حوادث را آفریدند. بنابراین جوانِ امروزِ آذربایجان، مرد و زنِ امروزِ تبریز باید خصوصیّت «ایمان و غیرت دینی»، خصوصیّت «پیشتازی»، خصوصیّت «الگوسازی» را میراث ماندگار اخلاقی و اجتماعی خودشان بدانند و از آنها برای پیشرفت کشور ــ که حالا عرض خواهم کرد آنچه امروز ما نیاز داریم چیست ــ استفاده کنند.
“الگوسازی مردم آذربایجان؛ سرمشق ایستادگی و پیشرفت برای ایران”
آذربایجان و بهویژه تبریز همیشه در تاریخ ایران بهعنوان پیشتاز و الگو در عرصههای مختلف شناخته شدهاند. از انقلاب مشروطه گرفته تا دفاع مقدس، مردم تبریز با روحیهی شجاعت، ایستادگی و غیرت دینی خود همیشه الگویی برای دیگر نقاط کشور بودهاند. در بیانات مقام معظم رهبری، تأکید ویژهای بر ویژگی الگوسازی مردم آذربایجان وجود دارد. ایشان با اشاره به شخصیتهای برجستهای چون ستارخان، باقرخان، ثقةالاسلام، شیخ محمد خیابانی و شهیدان باکری، بهطور ویژه بر نقش الگوسازی و پیشتازی این مردم در دفاع از میهن و ارزشهای اسلامی تأکید میکنند. در این مقاله، به بررسی اهمیت الگوسازی در تاریخ آذربایجان و تأثیر آن بر سایر نقاط کشور خواهیم پرداخت.
الگوسازی در تاریخ آذربایجان: از مشروطه تا دفاع مقدس
یکی از ویژگیهای برجسته مردم آذربایجان، خصوصاً تبریز، توانایی آنها در الگوسازی است. در طول تاریخ، این مردم نهتنها در عرصههای علمی و فرهنگی پیشتاز بودهاند، بلکه در مبارزات سیاسی و اجتماعی نیز همواره از خود الگویی مثبت و مقاوم بهجای گذاشتهاند. انقلاب مشروطه که یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ ایران است، شاهد پیشتازی مردم آذربایجان و بهویژه شخصیتهای برجستهای چون ستارخان و باقرخان بود. این دو شخصیت بزرگ در انقلاب مشروطه، با فداکاریهای خود و جانفشانی در برابر ظلم و فساد، نه تنها برای مردم تبریز بلکه برای سراسر ایران الگو شدند.
در دوران جنگ تحمیلی نیز مردم آذربایجان با شهامت و ایثارگری مثالزدنی در جبههها حاضر شدند. شهیدان باکری، بهویژه شهید مهدی باکری، نمونههایی از جوانان آذربایجان هستند که در دفاع از میهن خود جان خود را فدای آرمانهای انقلاب کردند. این شخصیتها بهعنوان الگوهای شجاعت، وفاداری و ایستادگی در برابر ظلم، تأثیر زیادی بر جوانان ایران و بهویژه سایر مناطق کشور گذاشتند.
الگوسازی در عرصههای علمی و فرهنگی
آذربایجان همچنین در عرصههای علمی و فرهنگی همواره پیشتاز بوده است. تبریز بهعنوان یکی از مراکز علمی مهم در ایران، بهویژه در دوران قاجار و پهلوی، در تولید علم و معرفی شخصیتهای برجسته علمی شناخته میشود. تعداد علمای بزرگ که از حوزههای علمیه تبریز برخاستهاند، یکی از دلایل عمده برجستگی این منطقه در تاریخ ایران است. این علمای بزرگ، با دستاوردهای علمی و فرهنگی خود، در ساخت آینده علمی ایران نقشی کلیدی ایفا کردند.
مردم تبریز در زمینههای مختلف علمی نیز همواره الگوساز بودهاند. در علم، ادبیات، هنر و حتی فلسفه، آذربایجان دارای جایگاه ویژهای است که این امر موجب تأثیر عمیق این منطقه بر سراسر کشور شده است. شخصیتهایی مانند استاد شهریار، شاعر و ادیب بزرگ، تنها یک نمونه از عظمت فرهنگی مردم تبریز است که نهتنها در ایران بلکه در سطح جهانی شناخته شدهاند.
چگونه الگوهای آذربایجان برای دیگر نقاط ایران مفید هستند؟
الگوسازی مردم آذربایجان نهتنها برای این منطقه بلکه برای کل ایران حائز اهمیت است. ویژگیهایی همچون ایستادگی در برابر ظلم، احساس غیرت دینی، پیشتازی در مبارزات سیاسی و اجتماعی، و تأسیس بنیانهای علمی و فرهنگی از جمله ویژگیهایی هستند که مردم آذربایجان با خود بههمراه دارند و میتوانند الگویی برای سایر مناطق کشور باشند.
1. الگوسازی در ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم
مردم آذربایجان با پیشتازی در قیامهای مختلف، همچون قیام 29 بهمن 1356، نشان دادند که همیشه در برابر ظلم و فساد ایستادهاند. این روحیه مقاومت و ایستادگی، باید بهعنوان الگویی برای سایر نقاط کشور مورد استفاده قرار گیرد تا مردم ایران همیشه در برابر دشمنان داخلی و خارجی، از اصول خود دفاع کنند.
2. الگوسازی در ایجاد اتحاد ملی
یکی از دیگر ویژگیهای مردم آذربایجان، توانایی آنها در ایجاد اتحاد میان گروهها و اقشار مختلف است. این ویژگی در زمانهای مختلف تاریخی، از جمله در انقلاب اسلامی، نقش کلیدی در ایجاد همبستگی ملی ایفا کرده است. دیگر مناطق کشور باید از این اتحاد و همدلی الگو بگیرند تا در برابر تهدیدات و چالشهای مختلف، با همدلی و همکاری به پیشرفت کشور کمک کنند.
3. الگوسازی در پیشرفت علمی و فرهنگی
آذربایجان بهویژه تبریز، با داشتن مراکز علمی و فرهنگی برجسته، همیشه در زمینههای مختلف علمی پیشرو بوده است. این ویژگی میتواند برای سایر مناطق کشور الهامبخش باشد تا با سرمایهگذاری در حوزههای علمی و آموزشی، پیشرفت کشور را تسریع کنند. تقویت زیرساختهای علمی در مناطق مختلف ایران میتواند الگویی از تبریز را در سراسر کشور گسترش دهد.
4. الگوسازی در وفاداری به ارزشهای اسلامی و انقلابی
وفاداری مردم آذربایجان به ارزشهای اسلامی و انقلابی یکی دیگر از الگوهایی است که میتواند برای سایر مناطق کشور مفید باشد. این وفاداری به ارزشهای دینی و انقلابی، موجب میشود که در مقابل چالشها و فشارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مردم ایران بتوانند بهراحتی از اصول خود دفاع کنند.
میراث الگوسازی مردم آذربایجان
مردم آذربایجان و تبریز با ویژگیهای خاص خود در زمینههای مختلف، از جمله علم، فرهنگ، سیاست و مبارزه با ظلم، همواره الگویی برای سایر مناطق کشور بودهاند. شخصیتهای برجستهای چون ستارخان، باقرخان، شیخ محمد خیابانی، ثقةالاسلام و شهیدان باکری، الگوهایی از مقاومت، شجاعت، فداکاری و پیشتازی هستند که نهتنها برای مردم آذربایجان بلکه برای تمامی ملت ایران آموزنده و الهامبخش هستند. با تکیه بر این ویژگیهای برجسته، مردم ایران میتوانند در برابر مشکلات مختلف ایستادگی کنند و آیندهای روشن برای کشور خود بسازند.