کانال جامع ادبیات عرب:
#فن_ترجمه
? اهداف ترجمه
?هر ترجمه ای که از زبانی به زبانی دیگر صورت میگیرد، هدفی خاص را دنبال میکند. به طور کلی نیاز به ترجمه از آن زمان آغاز شد که انسان ها به علت اختلاف در زبان، فرهنگ و رفتار جوامع خود، از درک عقاید و افکار انسان های دیگر از جوامع مختلف عاجز بودند و ترجمه، عامل از میان برداشتن موانع و پل ارتباطی جوامع گوناگون گردید.
? اهم اهداف ترجمه را میتوان به شرح زیر برشمرد :
?انتشار افکار، عقاید و مفاهیم مردم کشوری برای کشور دیگر
?برقراری ارتباط بین افراد یا گروه ها با زبان و فرهنگ متفاوت
?آشنایی با آداب، رسوم، عقاید و آگاهی از نظریات و افکار مردمان دیگر
?کسب اطلاع از علوم، فنون، تکنولوژی مدرن و تحقق آن در رشته های مورد نیاز
?انتقال آراء نویسندگان و اندیشمندان یک جامعه به جوامع دیگر
?کسب آگاهی از حوادث، ماجراهای تاریخی و تجارب گذشته ی ملل دیگر
?کمک به گستردگی ارتباطات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و برگردان آثار سازنده و مفید به زبان مقصد
?تبادل و انتقال تجربه های علمی، فرهنگی، هنری، حقوقی، اقتصادی، فنی و غیره ……
?اما به طور کلی، میتوانید با توجه به مسائل و عواملی که شما را به کار ترجمه ترغیب نموده و با توجه به موضوع متنی که ترجمه میکنید، اهداف خاص خود را ذکر نموده و آن را در طرح تحقیق برشمارید.
? سبک و لزوم رعایت آن :
?هر نویسنده بر اساس هدفی که دارد از ساختارهای گرامری مختلف و اقلام واژگان گوناگون برای ایجاد تأثیرات خاص مورد نظر خود استفاده میکند که به آن «سبک» میگویند. منظور از سبک در واقع شیوه ی بیان متن زبان مبدأ است.
?سبک یا شیوه ی بیان یک نویسنده با توجه به موضوع و مخاطب مورد نظر وی دارای ویژگی های خاصی است به طوری که سبک یک داستان با سبک نگارش مقاله ی علمی متفاوت است و نویسنده بر اساس این دو عامل، شیوه خاصی را برای نگارش بر میگزیند و در طول متن خود آن را رعایت میکند.
?رعایت سبک متن زبان مبدأ در ترجمه، یکی از اجبارات مترجم است و همانطور که نویسنده سبک خاصی را برگزیده و در نوشتن، موضوع و مخاطب متن خود را در نظر گرفته، مترجم نیز نمیتواند در تغییر سبک اختیاری از خود داشته باشد. زیرا چنین اختیاری به قربانی کردن سبک متن زبان مبدأ خواهد انجامید.
?وظیفه ی مترجم آن است که انگیزه ی نویسنده و هدف او را از انتخاب این نوع سبک به دست آورد و آنگاه این مقصود را با آگاهی از هر دو زبان مبدأ و زبان مقصد و فرهنگ آنها به گونه ای اثر بخش برگرداند.
✳️ در تعیین سبک، دو عامل در دسترس مترجم قرار دارد که باید به آنها توجه کند :
۱- واژه های به کار رفته در متن
۲- طرز قرار گرفتن آن ها در کنار یکدیگر
?ذکر این نکته حائز اهمیت است که در انتقال سبک نویسنده در ترجمه ی متن، آنچه باید مد نظر قرار گیرد، نوع مخاطب است. یعنی در عین حال که رعایت سبک نویسنده از الزامات یک ترجمه است، اما مترجم میتواند برای انتقال آن از دو شیوه بهره گیرد :
«تقلید و جایگزینی».
?«جایگزینی» به معنای یافتن سبکی مشابه در زبان و ادبیات مقصد است و «تقلید» صرفاً تکرار ابزار صوری سبک اصلی است. اینکه مترجم از این دو طریق کدام را انتخاب کند، بیشتر به نوع مخاطب بستگی دارد.
ممکن است مخاطب، ویژگی سبک اصلی را درک نکند. مگر اینکه تغییراتی در ترجمه به لحاظ سبک آن به وجود آید. ولی گاهی نیز خواننده به شکل سبک اصلی علاقه مند است و یا قادر به درک آن می باشد، که در این صورت سبک متن اصلی حفظ میشود.
? اصول ترجمه :
?فن ترجمه همانند هر فن دیگری دارای قواعد و اصول مختص به خود است که پیروی از آنها برای انجام یک ترجمه ی کامل از هر جهت مطلوب و الزامی است.
?البته باید خاطرنشان کرد که این اصول از نظر نویسندگان و مترجمان مختلف به گونه های متفاوت در نظر گرفته شده اما روح کلی حاکم بر آنها تقریباً ثابت است.
?اصول ترجمه را کلاً میتوان بر دو نوع تقسیم کرد :
- اصول نظری
- اصول عملی
?اصول نظری ترجمه بر مبنای نظریات اهل ترجمه استوار است و معمولاً شامل کلیه ی قواعد، روش ها و آگاهی های مختص به ترجمه بوده که شامل ۴ اصل زیر است :
⚜ اصل امانت :
?یکی از مهم ترین اصولی که باید در انجام ترجمه رعایت شود این است که مطلب یا متنی که برای ترجمه در اختیار مترجم قرار میگیرد، حکم امانت را دارد. مترجم نباید در آن دخل و تصرف های بی رویه یا خودسرانه و غیرضروری انجام دهد. او باید تنها پیام اصلی نویسنده را به بهترین وجه ممکن به زبان مقصد بیان کند و از افزودن یا کم کردن کلمات و جملاتی که ممکن است به متن اصلی لطمه وارد سازد، خودداری کند.
? @Adabiatarab
#فن_ترجمه
?در ترجمه ایجاب میکند که مترجم بتواند با ذوق سلیم و طبع لطیف خود متن زبان مبدأ را به زبان مقصد طوری برگرداند که خواننده ی متن :
⚡️با جملات نامأنوس و دور از ذهن مواجه نشود
⚡️با کلمات نامتعارف رو به رو نگردد
⚡️با ساختارهای عجیب و بیگانه همگام نشود
⚜ اصل دقت :
?رعایت این اصل موجب میشود مترجم در چهارچوب واژه ها، عبارات و اصطلاحات، منظور و مقصود اصلی نویسنده را از پیام مبدأ استنباط کند و آن را بدون کمترین دخل و تصرف غیر لازم به زبان مقصد برگرداند. مترجم باید سعی کند با انتخاب بهترین معادل از کمترین لغزش ها جلوگیری کند و دقت لازم را در انتخاب آنها به کار بندد. اما باید توجه نمود که مفهوم دقت مصداقش بسته به متن تفاوت میکند؛ به طوری که نوع دقتی که در ترجمه ی متون وحيانی و علوم ریاضی لازم است با متونی که با زبان طبیعی و خصوصیات مشترک بشری یا فرهنگی سروکار دارد، بیشتر است.
⚜ اصل وفاداری :
?آن که مترجم نسبت به نویسنده ی زبان مبدأ وفادار باشد و پیام متن را بدون هیچ کم و کاست به زبان مقصد ترجمه کند.
⚜ اصل صداقت :
?از آنجا که مترجم به منزله ی عامل، عنصر و وسیله ی ارتقاء علمی و فرهنگی جامعه به شمار میرود، وظیفه ی بسیار خطیری به عهده دارد و بایستی همواره در کار ترجمه با راستی و درستی عمل کند و از به کار بردن نکات و اصطلاحات انحرافی بپرهیزد و آنچه را نویسنده در نظر داشته است به طور کامل و صحیح بیان کرده و کوچکترین نظر خود را در متن نگنجاند.
?⚜ اصول عملی :
?سازش های واژه ای و دستوری :
منظور از «سازش های واژه ای و دستوری» آن است که مترجم برای اینکه پیام زبان مبدأ را از لحاظ معنی، منظور، مفهوم، سخن و سایر جنبه های کلام حفظ کند، باید آن را از زبان مبدأ جدا کند و دوباره آن را به فرم زبان مقصد بیافریند. برای انجام این کار مترجم نيازمند برخی تغییرات، تعدیل ها و تطبیق های واژه ای و دستوری است. در این راستا ممکن است لازم شود مترجم برای رسیدن به مقصود نهایی اعمال زیر را انجام دهد : ?
?مفردی را جمع یا جمعی را مفرد کند
?زمان فعلی را از گونه ای به گونه ی دیگر درآورد
?فعل معلومی را به فعل مجهول و فعل مجهولی را به فعل معلوم درآورد
?قواعد دستوری را به مقتضای کلام کم یا زیاد کند
?جمله ای را که با فعل لازم بیان شده، به صورت جمله ای که با فعل متعدی بیان میشود، تبدیل کند
⚜ اصل انتخاب نزدیک ترین معادل ☑️
?منظور از این اصل این است که مترجم باید برای تهیه ی یک ترجمه ی روان، نزدیک ترین معادل ها را در زبان مقصد شناسایی کند تا متن مورد ترجمه غیرعادی و نامأنوس جلوه نکند.
? @Adabiatarab
#فن_ترجمه
⚜ اصل برتری معنی :
?در هر زبان، معمولاً اکثر واژه ها دارای یک معنای اصلی و چندین معنای مجازی می باشند. در بسیاری موارد، تفاوت معانی یک واژه بسیار کم و ناچیز است. هر زبانی برای بیان معانی به کمک واژه ها از یک رشته امکانات ویژه استفاده میکند و مترجم باید از این امکانات آگاه باشد تا متوجه تمامی معانی واژه باشد و حاصل کار او در حد مطلوب واقع شود.
⚜ اصل ماهیت سبک :
?توضیحات آن قبلاً ارائه گردید.
?آنچه مسلم است این است که مترجم، برای ارائه ی یک ترجمه ی خوب و دقیق علاوه بر آنکه از اصولی که چهارچوب کلی کار را شکل میدهد تبعیت میکند، باید خود نیز دارای ویژگی ها و توانایی و پیشینه ی فکری مناسبی باشد که به نظر می آید مهم ترین آنها عبارتند از :
?مترجم باید نسبت به متنی که ترجمه میکند، درک کارشناسانه و دانش کافی داشته باشد یعنی در زمینه ی متنی که ترجمه میکند با شناخت کافی از منابع، کتاب های راهنما و کتابخانه به دانش نخستین خود در زمینه ی مربوط ژرفای لازم را ببخشد
?مترجم باید دانش زمینه و معلومات عمومی از کشور زبان مبدأ داشته باشد و این از ضروریات ترجمه است. چرا که بدون داشتن این معلومات، درک و فهم بسیاری از نکته ها و اشاره هایی که در متن آمده اما شرح کافی نیافته است، برای مترجم دشوار و حتی ناممکن خواهد بود.
?از آنجا که هر فرهنگ، مجموعه ای پیچیده از نگرش ها، اعتقادات، ارزش ها و قوانینی است که گروهی از مردم در آن مشترک اند و نویسنده ی متن مبدأ، این اعتقادات و نگرش ها و . . . مخاطبان را که برایشان مینویسد، در نظر داشته است، مترجم نیز باید متن را مطابق با فرهنگ زبان مقصد برای آنها ترجمه کند. بدون اینکه لطمه ای به متن اصلی وارد نماید. چرا که در هر فرهنگی اصطلاحات و اعتقادات و نگرش هایی وجود دارد که بار فرهنگی آن در زبان مقصد متفاوت است و معنا و مقصودی متفاوت را میرساند. بنابراین مترجم با احاطه ی کامل بر فرهنگ هر دو زبان، همیشه مراقب باشد که چیزی غلط معنا نشود و بد تفهیم نگردد و قبل از هر چیز حال و هوای فرهنگی آن متن را بفهمد و هر متن را با تحقیق و دقت در زمینه ی فرهنگی مرتبط، به زبان مقصد ترجمه کند.
?در کار ترجمه، ظرایف و نکات خاصی وجود دارد که کمابیش همه ی نویسندگان به نوعی به آن اذعان داشته و با شیوه های مختلف، آنها را بیان کرده اند.
#ادامه_دارد
? @Adabiatarab
