نورفشان

دلیل سوم: نیاز بشر به قوانین در همه شئون زندگی

کتاب محمد امین (زندگانی و شخصیت پیامبر اعظم (ص))
 
3 - دلیل سوم: نیاز بشر به قوانین در همه شئون زندگیسومین دلیلی که می توان بر لزوم بعثت پیامبران ا قا مه کرد نیاز بشر بقوانین است در ابعاد گوناگون، زیرا بزرگترین امتیاز زندگی انسانها که عامل همه پیشرفت هائی است که نصیب او در تمام زمینه های مختلف زندگی شده، همان زندگی اجتماعی اوست. بطور قطع اگر انسان ها جدا از یکد یگر زندگی می کردند الآن همگی از نظر سطح فکر و تمدن همچون انسان های عهد حجر بودند که هیچگونه رشد و تحرکی نداشتند.

آری تلاش و کوشش دسته جمعی است که چراغ فرهنگ و تمدن را فروزان ساخته، وسرچشمه این اکتشافات علمی و اختراعات شده است.

اگر طبیب فوق العاده ماهر و متخصصی در عصر ما موفق می شود قلب انسانی را که خودش مرده اما قلبش هنوز قابل

[119]استفاده است در سینه انسان دیگری پیوند زند، و او را از مرگ حتمی رهائی بخشد، این نتیجه تجربیات هزاران پزشک و جراح در طول تاریخ است که بوسیله استادان به شاگردان منتقل شده است.

البته این زندگی اجتماعی در مقابل این همه برکات مشکلاتی هم دارد، و آن برخورد و تصادم حقوق و منافع انسانها با یکدیگر، و گاه تجاوز و حتی جنگ و…. است در اینجا احتیاج ما به قانون و برنامه و مقررات روشن می شود. قوانین می تواند سه مشکل بزرگ را برای ما حل کند.

دلیل دوم: نیاز بشر به رهبری در زمینه های اجتماعی و اخلاقی

کتاب محمد امین (زندگانی و شخصیت پیامبر اعظم (ص))
 
2 - دلیل دوم: نیاز بشر به رهبری در زمینه های اجتماعی و اخلاقیهمه ما می دانیم در وجود ما علاوه بر عقل و خرد، انگیزه های نیرومند دیگری بنام غرائز و امیال و جود دارد.

غریزه خود دوستی و نوع دوستی، غریزه خشم و غضب، غریزه شهوت، و غرائز و امیال فراوان دیگر.

بدون شک اگر ما غرائز خود را مهار نکنیم تا بر ما چیزه شوند حتی عقل و خرد ما نیز زندانی می شوند، و انسان همچون جباران و ستمگران تاریخ مبدل به گرگ در نده ای می شود که ازگرگان بیابان بمراتب خطر نا کتر است.

ما برای تربیت اخلاقی نیاز بمربی داریم، نیاز به الگوی و اسوه داریم که از گفتار و رفتار او سر مشق بگیریم. انسانی کامل و تربیت یافته از هر نظر لازم است که دراین راه پر فراز و نشیب دست ما را بگیرد و از طغیان غرائز ما جلو گیری کند، اصول فضائل اخلاق را با عمل و سخنش دردل وجان بشناسد، شجاعت وشهامت، انسان دوستی، انصاف و مروت، ایثار و گذشت، و فاداری، درستی و امانت و پاکدامنی را در روح ما پرورش دهد.

[118]چه کسی جز پیامبر خدا می تواند بعنوان مربی و راهنمای بشر بر گزیده شود؟!

بهمین دلیل ممکن نیست خداوند قادر ما را از وجود چنین پیامبران و رهبران و مربیانی محروم سازد.

دلیل اول: نیاز بشر به راهنمائی پیامبران از نظر تعلیم

کتاب محمد امین (زندگانی و شخصیت پیامبر اعظم (ص))

1 - دلیل اول: نیاز بشر به راهنمائی پیامبران از نظر تعلیمکسی نمی تواند مدعی باشد که، خداوند عالم این جهان هستی را بی هدف آفریده است، زیرا خداوند عالم حکیم است و شخص حکیم هر گز کار لغو و عبث انجام نمی دهد.

[115]نظام و پیوستگی جهان آفرینش، و هماهنگی همه موجودات جهان با یکدیگر، حاکی از یک هدف مشخص و معینی در اصل آفرینش می باشد.

وشاید تردید نکنیم که غرض از خلقت آفرینش این است که هر پدیده ای از گیاه و جاندار و خصوصا انسان به کمال شایسته خود برسند، همچون آفتاب که بر ما می تابد بدون آنکه احتیاجی بما داشته باشد، این تابش آفتاب تنها به سود ما است وگرنه ما چه کاری برای خورشید می توانیم انجام دهیم.

اکنون باید دید راه رسیدن به این تکامل چیست؟ نبات و گیاه و حیوان در پرتو یک رهبری درونی از هر نوع معلم و آموزگاری بی نیاز می باشند، و همگی رموز زندگی را در مکتب «غریزه» آموخته در تکامل خود ازآن الهام می گیرد، و در حقیقت غرائز درونی جایگزین عقل و خرد، و هر نوع هدایت آسمانی می شود.

هر حیوانی به شیوه با رداری، طرز ز ایمان، و نحوه پرورش اولاد، راه درمان بیماری، دفاع از دشمن و گرد آوری غذا، از طریق غریزه کاملاً آگاه و مطلع می باشد، و همین هدایت درونی، آنان را از هر راهنمائی

[116]بی نیاز ساخته است. ولی نیازمندی های انسان به اندازه ای زیاد است که غرائز درونی نمی تواند یک صدم ازآنها را بر طرف سازد، و زمام امور زندگی را به دست گیرد.

چراغ عقل و خرد هر چند بخشی از نقائص را برطرف می کند، واُفق زندگی را در یک محدوده خاص برای بشر روشن می سازد، ولی هرگز نمی تواند تمام کسری هائی را که از ناحیه کمبود غرائز متوجه انسان می گردد، جبران کند، زیرا بشر در افکار و عقاید خود، مصون از خطا نیست و در بسیاری از موضوعات مرئی و نامرئی دچار اشتباه و خطا می گردد، و هر روز درمسائل زندگی وامور مربوط به علم، فرضیه ای جایگزین فرضیه دیگر شده و افکار تازه تری به محافل علمی عرضه می شود، از این نظر معلومات و دانش های بشری در مسائلی که پایه سعادت و اساس تکامل روی او را تشکیل می دهند مورد اعتماد نیست.

ولی وحی آسمانی که یگانه مصدر و منبع علوم پیامبران به شمارمی رود یک علم خطا ناپذیراست، زیرا ادراکی است مرموز، پیراسته از هر نوع اشتباه، و تعلیماتی که بر اساس چنین ادراک استوار گردد، بطور مسلم مورد و ثوق و اعتماد بوده و راهنمای

[117]واقعی بشر به سوی سعادت خواهد بود.

مقصد رسالت انبیاء

کتاب محمد امین (زندگانی و شخصیت پیامبر اعظم (ص))
 
2 - مقصد رسالت انبیاءپیامبران و رهبران الهی همه تلاش و کوشش می کردند که، مردم را بیدار سازند وآنها رابه وظائف الهی خویش آشنا نماید، و به آنان بفهمانند که متکی به چه نیروی عظیمی هستند، و چه نقش و رسالت بزرگی بر دوششان می باشد.

قرآن مجید در این خصوص چنین می فرماید:

لَقَدْ اَرْ سَلْنا رُ سُلَنا بِاْ لبیناتِ وَ اَنْزَ لْنا مَعَهُمُ اْلِکتابَ وَاْلمیزانَ لِیقُومَ الناسُ بِاْ لقسِْط.یعنی ما بطور یقین پیامبران را بانشانه های روشن و آشکار فرستادیم و با آنها کتاب و میزان دادیم، تا شما برای اقامه قسط و عدل بر خیز ید.(33)

در این آیه شریفه، مقصد پیامبران را ایجاد قسط و عدالت

[90]می داند، اما نه با قدرت های خدائی و غیبی، بلکه با نیروی عظیم مردمی، این مردم هستندکه با هدایت و ارشاد پیامبران به قدرتهای خدا دادی خود، آگاه و بیدار می شوند و وظیفه خود را می شناسند، و به ایجاد عدل و داد بر می خیزند.

البته منظور ما این نیست که لطف و عنایت پروردگار دراین راه وجود ندارد، بلکه مقصود ما این است که، اگرمردم دعوت پیامبران را نپذیرند، خداوند به زور آنها را وادار نخواهد کرد و عدالت نیز بوجود نخواهد آمد.

اگراولیاء خدا بر این کار توفیق می یافتند و دعوتشان از طرف مردم مورد پذیرش قرار می گرفت، و ستمگران و جنایت کاران مانع نمی شدند که،سخن حق آنها به گوش مستضعفان عالم برسد، در این صورت پیامران الهی موفق می شدند گامهای بعدی را که همان بیداری مردم باشد بردارند، وحکومت عدل وداد را برپا سازند.

تاریخ خود، گواه بر این مطلب است که، هر گاه پیامبران بزرگ در تبلیغ دعوت خود موفق نمی شدند ومردم به آنها پاسخ مناسب نمی دادند، به هدفهای دیگر خود نیز دست نمی یافتند، چنانکه پیامبرانی مانند حضرت نوح وهود (ع) نتوانستند حکومت اسلامی و یک جامعه الهی تشکیل دهند. زمانی که

[91]مردم با پیامبران الهی همگام می شدند، و پاسخ دعوت آنها را می دادند، در آن صورت موفق می شدند یک جامعه عدل بوجود آورند.چنانچه پیامبراکرم (ص) پس از بیعت عقبه(34) با انصار وهجرت بسوی مدینه توانست، با کمک مردم مدینه یعنی انصار، وهجرت کنندگان از مکه یعنی مهاجران، پایه های حکومت اسلامی را در مدینه تشکیل دهد حضرت علی «ع» نیز به حضور و نقش مردم به عنوان دلیلی بر لزوم پذیرش حکومت استدلال می کند و چنین می فرماید:

اگر حضور شما مردم نبود و حجت به سبب شما مردم و یاران تمام نمی شد، افسار شتر خلافت را بر پشت آن می انداختم و رهایش می کردم.(35)

امام خمینی «ره» بیانگذار جمهوری اسلامی نیز بارها در سخنان خود به نقش مردم اشاره کرده اند ، واین انقلاب وحکومت اسلامی را پس ازعنایت الهی ازآن مردم دانسته اند، وخود را خدمتگذارمردم معرفی کردند، و استمرار حکومت را نیز در گرو بیداری وآگاهی مردم و در صحنه بودن آنان دانستند.

(33)- سوره حدید، آیه 25.(34)- یعنی بیعتی که پیا مبر اکرم در مکه با مسلما نا ن مدینه منعقد کرد و به بیعت عقبه مشهور است.(35)- نهج البلا غه، خطبه 3.

توسل ائمه (ع) به پیامبر (ص)
 
 
 
 
 
منبع: پایگاه حوزه
 

سوال
 

ما نباید درحاجت خواستن کسی را هم ردیف خداوند قرار بدهیم. شما یک دعای معتبر مثل دعای کمیل، ابوحمزه، مناجات شعبانیه و… از ائمه بگویید که آنها به اجدادشان متوسل شده اند و از آنها حاجت خواسته اند، مگر آنها الگو نیستند؟

پاسخ
 

ما اعتقاد راسخ داریم که هرگز نباید کسی را در حاجت خواستن هم ردیف خداوند قرار داد، اما اشتباه در تطبیق این امر بر مسأله توسل است که ما به شدت منکر آن هستیم. به عبارت دیگر، در مکتب تشیع در آموزه توسل، بر این نکته تاکید می­شود که غیر از خداوند همه بنده­اند و نیازمند و فقیرند، چه انسان­های عادی و چه انبیاء و اولیاء و تنها از آنجا که انبیاء و اولیاء در میان انسان­ها از مقام ویژه­ای برخوردارند، به آنها توسل می­شود و بنا بر این حتی اگر از آن­ها حاجتی هم خواسته شود، تنها بعنوان واسطه­ای میان انسان و خداوند است و نه چیز بیشتر و در فرهنگ شیعه فرد متوسل از عمق وجود خود معتقد است که همه امور بدست خداوند است و اوست که بالاصاله همه حاجات را بر می­آورد.

ائمه (ع) در دعاهایی که به ما آموخته­اند، راه توسل به پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) را به ما یاد داده­اند و از این جهت الگوی ما هستند. ضمن اینکه در دعاهایی که از بعضی از ائمه نقل شده است، آنها خداوند را به حق پیامبر (ص) سوگند داده­اند، چنانکه ابوعبیده حذاء می­گوید: شنیدم که امام باقر «علیه السلام» در حال سجده این دعا را می­خواند : أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ إِلَّا بَدَّلْتَ سَیِّئَاتِی حَسَنَات‏… [i] (خدایا) به حق دوستت حضرت محمد (ص)از تو می خواهم که گناهان مرا به اعمال نیک تبدیل کنی …

[i] - کافی ج 3 باب السجود و التسبیح و الدعاء فیه.. ص 322 حدیث 4.

https://hawzah.net/fa/Question/View/12452/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87-(%D8%B9)-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-(%D8%B5)